27 Ιανουαρίου: Διεθνής Ημέρα τής Απελευθέρωσης από το Ολοκαύτωμα

Την Πέμπτη 2 Φεβρουαρίου 2023, στο Θέατρο των Αρσακείων Σχολείων Ψυχικού, πραγματοποιήθηκε η ετήσια εκδήλωση μνήμης για το Ολοκαύτωμα των Εβραίων, παρουσία όλων των μαθητών τού τού Α΄Αρσακείου Λυκείου Ψυχικού

Παραθέτουμε στη συνέχεια την ομιλία τής Διευθύντριας κ. Αμαλίας Μαυροειδή, προς τους μαθητές:

"Δυστυχώς, η παγκόσμια Ιστορία είναι βαμμένη με το αίμα των πολέμων και τις σφαγές αθώων ανθρώπων. Αλλά, τίποτα δεν μπορεί να συγκριθεί με την αγριότητα τής σύλληψης και τής εκτέλεσης τού σχεδίου αφανισμού των Εβραίων στην Ευρώπη από τη ναζιστική Γερμανία. Βεβαίως, και έχουν γίνει και άλλες γενοκτονίες και το ελληνικό έθνος έχει υποστεί πολλές.
Το Ολοκαύτωμα, όμως, είναι ένα γεγονός μοναδικό στην Ιστορία τού κόσμου. Ποτέ στην ταραγμένη ιστορία τής ανθρωπότητας, δεν είχαν δημιουργηθεί εργοστάσια με ένα και μόνο σκοπό: Τη μαζική δολοφονία ανθρώπων με όσο το δυνατόν πιο αποτελεσματικό τρόπο.
Το Ολοκαύτωμα ήταν η συστηματική, κεντρικά συντονισμένη και σχεδιασμένη δίωξη και δολοφονία έξι εκατομμυρίων Ευρωπαίων Εβραίων από το ναζιστικό γερμανικό καθεστώς και τους συμμάχους και συνεργάτες του. Το Ολοκαύτωμα ξεκίνησε το 1933, όταν ο Αδόλφος Χίτλερ και το Ναζιστικό Κόμμα κατέλαβαν την εξουσία στη Γερμανία. Έληξε το 1945, όταν οι Συμμαχικές Δυνάμεις νίκησαν τη ναζιστική Γερμανία στον Β΄Παγκόσμιο Πόλεμο.
Όταν οι Ναζί ανέλαβαν τη διακυβέρνηση της Γερμανίας το 1933, χρησιμοποίησαν τον κρατικό μηχανισμό για να στοχοποιήσουν και να αποκλείσουν τους Εβραίους από τη γερμανική κοινωνία. Μεταξύ άλλων αντισημιτικών μέτρων, το ναζιστικό γερμανικό καθεστώς θέσπισε ρατσιστικούς νόμους και εφάρμοσε την πολιτική οργανωμένης βίας με στόχο τους Εβραίους της Γερμανίας. Το καθεστώς χρησιμοποίησε αυτά και άλλα μέτρα για να εξαναγκάσει τους Γερμανούς Εβραίους να μεταναστεύσουν.
Κατά τη διάρκεια τού Β΄Παγκοσμίου Πολέμου, η επιθετική πολιτική τής ναζιστικής ηγεσίας εναντίον των 9 εκατομμυρίων Εβραίων τής Ευρώπης εντατικοποιήθηκε περνώντας από τις απελάσεις και τις διώξεις στις μαζικές δολοφονίες.
Κατά τη διάρκεια και μετά τη γερμανική εισβολή στην Πολωνία τον Σεπτέμβριο τού 1939, οι γερμανικές αρχές διέπραξαν κτηνωδίες σε βάρος τού άμαχου πληθυσμού. Αυτές οι επιθετικές ενέργειες περιελάμβαναν και βιαιοπραγίες κατά τού μεγάλου εβραϊκού πληθυσμού. Οι γερμανικές αρχές δημιούργησαν γκέτο για να απομονώσουν και να εξαθλιώσουν οικονομικά τους Εβραίους στην κατεχόμενη Πολωνία. Τα γκέτο ήταν τμήματα πόλεων ή κωμοπόλεων όπου οι Γερμανοί κατακτητές εξανάγκαζαν τους Εβραίους να ζουν συνωστισμένοι και σε άκρως ανθυγιεινές συνθήκες.
Η λιμοκτονία, οι ανεξέλεγκτες ασθένειες και η άσκηση αυθαίρετης βίας ήταν τα κύρια χαρακτηριστικά τής ζωής στα γκέτο.
Στο τέλος, οι γερμανικές αρχές δημιούργησαν γκέτο και σε άλλα μέρη της κατεχόμενης ανατολικής Ευρώπης και στην Ουγγαρία. Εκατοντάδες χιλιάδες Εβραίοι πέθαναν στα γκέτο μεταξύ των ετών 1939 και 1945.
Το 1941, οι ηγέτες των Ναζί αποφάσισαν να θέσουν σε εφαρμογή το σχέδιο τής μαζικής δολοφονίας των Ευρωπαίων Εβραίων. Το ονόμασαν κατ' ευφημισμόν «Τελική Λύση τού Εβραϊκού Ζητήματος».
Αυτή η απόφαση για τη διάπραξη γενοκτονίας υλοποιήθηκε στο πλαίσιο τής γερμανικής επίθεσης κατά τής Σοβιετικής Ένωσης τον Ιούνιο τού 1941. Στις κατεχόμενες πόλεις, κωμοπόλεις και χωριά τής ανατολικής Ευρώπης, οι γερμανικές διμοιρίες προέβησαν σε μαζικές εκτελέσεις ντόπιων Εβραίων σε πρωτοφανή κλίμακα. Σφαγιάστηκαν ολόκληρες εβραϊκές κοινότητες.
Εκτός από τις εκτελέσεις, οι γερμανικές διμοιρίες ενίοτε χρησιμοποίησαν ειδικά σχεδιασμένους κινητούς θαλάμους αερίων για την εξόντωση των Εβραίων. Περίπου 2 εκατομμύρια Εβραίοι άνδρες, γυναίκες και παιδιά δολοφονήθηκαν σε αυτό το αιμοκύλισμα.
Το 1941 και το 1942, η ναζιστική Γερμανία ανέγειρε πέντε κέντρα εξόντωσης στην κατεχόμενη από τη Γερμανία Πολωνία: Κέλμνο, Μπέλζεκ, Σόμπιμπορ, Τρεμπλίνκα και Άουσβιτς-Μπίρκεναου. Οι γερμανικές αρχές, με τη βοήθεια των συμμάχων και των συνεργατών τους, μετέφεραν Εβραίους από όλη την Ευρώπη σε αυτά τα κέντρα εξόντωσης. Ένα μικρό ποσοστό αυτών επιλέχθηκε για καταναγκαστική εργασία, ωστόσο η συντριπτική πλειοψηφία δολοφονήθηκε σχεδόν αμέσως σε θαλάμους αερίων ή φορτηγά-θαλάμους αερίων. Περίπου 2,7 εκατομμύρια Εβραίοι άνδρες, γυναίκες και παιδιά δολοφονήθηκαν σε αυτά τα πέντε κέντρα εξόντωσης.
Οι υπεύθυνοι για την υλοποίηση τού Ολοκαυτώματος και τής «Τελικής Λύσης» ήταν πολλοί. Ως ηγέτης, στο υψηλότερο επίπεδο, ο Αδόλφος Χίτλερ ενέπνευσε, διέταξε, ενέκρινε και υποστήριξε τη γενοκτονία των Εβραίων της Ευρώπης. Ωστόσο, ο Χίτλερ δεν έδρασε μόνος του.
Ήγέτες των Ναζί συντόνισαν, σχεδίασαν και υλοποίησαν το Ολοκαύτωμα. Έδωσαν εντολή σε πολλά γερμανικά ιδρύματα, οργανώσεις και μεμονωμένα άτομα να καταδιώξουν τους Εβραίους, να διεξαγάγουν πόλεμο και να προβούν σε μαζικές δολοφονίες. Η ναζιστική Γερμανία βασίστηκε επίσης στη βοήθεια των συμμάχων της στις χώρες του Άξονα, καθώς και σε συνεργάτες της στα κατεχόμενα εδάφη. Χωρίς τη συμμετοχή εκατομμυρίων Ευρωπαίων (τόσο Γερμανών όσο και άλλων), το Ολοκαύτωμα δε θα ήταν δυνατό.
Το Ολοκαύτωμα αναφέρεται συγκεκριμένα στη συστηματική, κεντρικά συντονισμένη δίωξη και δολοφονία έξι εκατομμυρίων Εβραίων μεταξύ των ετών 1933 και 1945.
Ωστόσο, υπήρχαν και εκατομμύρια άλλα θύματα των ναζιστικών διώξεων και δολοφονιών κατά την ίδια περίοδο. Εκτός από τους Εβραίους, οι Ναζί καταδίωξαν και άλλες ομάδες που θεωρούσαν απειλή για τον γερμανικό λαό.
Οι ομάδες αυτές περιελάμβαναν: πολιτικούς αντιπάλους, μάρτυρες τού Ιεχωβά, άνδρες που κατηγορήθηκαν για ομοφυλοφιλία, τους λεγόμενους αντικοινωνικούς, άτομα που κατηγορήθηκαν ότι ήταν κατ' επάγγελμα ή κατ' εξακολούθηση εγκληματίες, Αφρογερμανούς, άτομα με αναπηρία και Ρομά (Τσιγγάνους), Σοβιετικούς αξιωματούχους και Σοβιετικούς αιχμάλωτους πολέμου
Ο Β'΄Παγκόσμιος Πόλεμος και το Ολοκαύτωμα έληξαν στην Ευρώπη τον Μάιο τού 1945, όταν οι Συμμαχικές Δυνάμεις νίκησαν τη ναζιστική Γερμανία.
Όμως, δεν πρέπει να ξεχνάμε ότι για κάθε πράξη μίσους και μισαλλοδοξίας, εκείνη την τραγική περίοδο, υπήρχαν αντίστοιχες πράξεις καλοσύνης και απαράμιλλης γενναιότητας.
Το μεγαλείο τής ανθρώπινης ψυχής εκφράστηκε από αυτούς που πήγαν κόντρα στο ρεύμα. Που δεν συμβιβάστηκαν με τις κατεστημένες λογικές. Που με τις πράξεις τους και τη γενναιότητα έγραψαν το δικό τους κεφάλαιο στο βιβλίο των πανανθρώπινων αξιών.
Γιατί η Ελλάδα μπορεί να είναι περήφανη για τους πολλούς Έλληνες πολίτες που στάθηκαν στο πλευρό των Εβραίων αδελφών τους.
Η Ελλάδα πρέπει να είναι περήφανη για τον Μητροπολίτη Χρυσόστομο και τον Δήμαρχο Ζακύνθου Λουκά Καρρέρ που έσωσαν ολόκληρο τον Εβραϊκό πληθυσμό του νησιού τους.
Πρέπει να είναι περήφανη για τον Μητροπολίτη Δαμασκηνό και τον Αρχηγό της Αστυνομίας Άγγελο Έβερτ που έσωσαν πολλούς Εβραίους εκδίδοντάς τους ψεύτικες ταυτότητες.
Κυρίως, πρέπει να είναι περήφανη για όλους τους απλούς πολίτες της, που το όνομα τους βρίσκεται στη λίστα των «Δικαίων Των Εθνών». Την ύψιστη τιμή τού εβραϊκού λαού προς αυτούς που έβαλαν τη ζωή τους σε κίνδυνο για να σώσουν τις ζωές των Εβραίων συμπολιτών τους.
Το Ολοκαύτωμα δεν είναι μια απλή υποσημείωση στην τραγική ιστορία τού Β΄Παγκόσμιου Πολέμου.
Ο μέσος Έλληνας δεν γνωρίζει ότι το ποσοστό εξόντωσης των Ελλήνων Εβραίων είναι ένα από τα υψηλότερα στην Ευρώπη. Ότι η ζωντανή εβραϊκή κοινότητα τής Θεσσαλονίκης ξεκληρίστηκε σχεδόν ολοκληρωτικά. Ότι μια βόμβα βούλιαξε ένα πλοίο, το οποίο μετέφερε στοιβαγμένους στα αμπάρια του, τους Εβραίους των Χανίων, με αποτέλεσμα να πνιγούν όλοι.
Η ιστορία τού Ολοκαυτώματος δεν φορά μόνο Εβραίους ή μόνο Γερμανούς. Αφορά ανθρώπους. Αφορά ολόκληρη την ανθρωπότητα.
Σε μια ταραγμένη εποχή, όπου ξυπνούν τα πάθη και οι διχασμοί τού παρελθόντος, η ιστορία τού Ολοκαυτώματος αποκτά τη δική της ξεχωριστή σημασία. Λιγοστεύουν πια οι επιζώντες που με ένα απλό σήκωμα του μανικιού τους έδειχναν ένα γαλαζωπό νούμερο στον αριστερό τους βραχίονα. Μπορούσαν να πουν την ιστορία τους χωρίς καν να ανοίξουν το στόμα τους.
Το άνθος τού κακού ευδοκιμεί σε ταραγμένες εποχές, όπου οι κουρασμένοι και απογοητευμένοι άνθρωποι καταφεύγουν στα πιο βασικά ένστικτα για να ερμηνεύσουν τον κόσμο γύρω τους.
Αν δεν πολεμήσουμε συστηματικά τον ρατσισμό, τον αντισημιτισμό και τη μισαλλοδοξία, θα είναι σαν να μην διδαχτήκαμε τίποτα από το Ολοκαύτωμα.
Σε μια εποχή όπου η πολιτική της «μετα-αλήθειας» γίνεται ο κανόνας και τα πραγματικά γεγονότα διαστρεβλώνονται με τεράστια ευκολία, έχουμε αυξημένη υποχρέωση να κρατήσουμε ζωντανή την ιστορική παρακαταθήκη τού Ολοκαυτώματος. Με το μάτι, κυρίως, στραμμένο στη νέα γενιά.
Η αδράνεια σε τέτοιου είδους ζητήματα δεν είναι αποδεκτή. Η αδράνεια ισοδυναμεί με σύμπραξη στο έγκλημα. Γι’ αυτό σήμερα, αλλά και κάθε μέρα, πρέπει να προασπιζόμαστε, χωρίς περιστροφές, τα ανθρώπινα δικαιώματα. Να αγωνιζόμαστε για την ισότητα των ανθρώπων ανεξαρτήτως προέλευσης, αντίληψης, φύλου, χρώματος, θρησκείας, τρόπου ζωής.
Σήμερα, αλλά και κάθε μέρα, πρέπει να καταδεικνύουμε, να απομονώνουμε και να καταδικάζουμε έμπρακτα κάθε φαινόμενο ρατσισμού, σεξισμού, εθνικισμού και μισαλλοδοξίας.
Σήμερα, αλλά και κάθε μέρα, πρέπει να σκύβουμε το κεφάλι στη μνήμη των Εβραίων αδελφών μας που χάθηκαν στο Ολοκαύτωμα. Και η σκέψη μας να κυριαρχείται από δύο λέξεις: «ΠΟΤΕ ΞΑΝΑ!».

εκδήλωση

Ημέρα Απελευθέρωσης από το Ολοκαύτωμα

ναζισμός

Ολοκαύτωμα

ομιλία