Η εξέγερση του Πολυτεχνείου τον Νοέμβριο του 1973 αποτέλεσε κορυφαία αντιδικτατορική εκδήλωση και την πρώτη πράξη στην πτώση της Χούντας των Συνταγματαρχών, η οποία από τις 21 Απριλίου 1967 είχε επιβληθεί στη χώρα.
Η εξέγερση που ξεκίνησε στις 14 Νοεμβρίου επρόκειτο να αποτελέσει την σημαντικότερη και μαζικότερη από όλες τις αντιδικτατορικές εκδηλώσεις. Το πρωί εκείνης της ημέρας οι φοιτητές συγκεντρώθηκαν στον χώρο του Πολυτεχνείου και αποφάσισαν την κήρυξη αποχής από τα μαθήματα, με αίτημα να γίνουν εκλογές για τους φοιτητικούς συλλόγους τον Δεκέμβριο του ίδιου έτους.
Όσο περνούσε η μέρα άρχισαν να μαζεύονται ολοένα και περισσότεροι φοιτητές στο Πολυτεχνείο, αλλά και άλλοι πολίτες που πληροφορήθηκαν το νέο. Το απόγευμα πάρθηκε η απόφαση για κατάληψη του ιδρύματος. Οι πόρτες έκλεισαν και άρχισε η οργάνωση της εξέγερσης. Για τον σκοπό αυτό άρχισε να λειτουργεί ειδικός ραδιοφωνικός σταθμός. Επιπλέον, στο Πολυτεχνείο εγκαταστάθηκαν πολύγραφοι, που δούλευαν νυχθημερόν για να πληροφορούν τον κόσμο για τις αποφάσεις της Συντονιστικής Επιτροπής και των φοιτητικών συνελεύσεων. Συγκροτήθηκαν συνεργεία φοιτητών, που έγραφαν συνθήματα σε πλακάτ, σε τοίχους, στα τρόλεϊ, στα λεωφορεία και στα ταξί. Οργανώθηκε εστιατόριο και νοσοκομείο, ενώ ομάδες φοιτητών ανέλαβαν την περιφρούρηση του χώρου.
Ο δικτάτορας Παπαδόπουλος, όταν διαπίστωσε ότι η αστυνομία αδυνατούσε να εισέλθει στο Πολυτεχνείο, αποφάσισε να χρησιμοποιήσει τον στρατό. Στις 3 τα ξημερώματα της 17ης Νοεμβρίου, το άρμα που βρισκόταν απέναντι από την κεντρική πύλη έλαβε εντολή να εισβάλει. Έπεσε πάνω στην πύλη και την έριξε, παρασύροντας μία κοπέλα που ήταν σκαρφαλωμένη εκεί κρατώντας την ελληνική σημαία.
Σύμφωνα με την επίσημη ανακοίνωση της Αστυνομίας, στις 17 Νοεμβρίου συνελήφθησαν 840 άτομα. Όμως, μετά τη Μεταπολίτευση, αναφέρθηκε ότι οι συλληφθέντες ξεπέρασαν τα 2.400 άτομα. Οι νεκροί επισήμως ανήλθαν σε 34 άτομα.
Η δικτατορία κατέρρευσε στις 23 Ιουλίου του 1974, αφού είχε προηγηθεί η τουρκική εισβολή στην Κύπρο. Ο Κωνσταντίνος Καραμανλής εκλήθη να επιστρέψει στην Ελλάδα για να επαναφέρει τη δημοκρατική διακυβέρνηση.
Εμείς τι γιορτάζουμε λοιπόν;
Ας αφήσουμε την ποιήτρια Λένα Παππά να μάς το πει με το δικό της μοναδικό τρόπο σε ένα ποίημα που αφιερώνει στους σκοτωμένους σπουδαστές του Νοεμβρίου του 1973.
Μάτια κλειδωμένα, χέρια παγωμένα
κείτεται
-δεκοχτώ χρονώ ήτανε δεν ήτανε-
για να έχω εγώ πουλιά-φτερά στα χέρια μου,
και συ στο σπιτάκι σου,
μια γλάστρα με βασιλικό στο πεζουλάκι
και τα παιδιά μας ξένοιαστα να χτίζουνε το μέλλον.
Η μάνα του τον περιμένει και δεν έρχεται,
η άνοιξή του παίζει και δεν τηνε ξέρει πια.
Στις φλέβες του αίμα σταματημένο και πικρό,
γυαλί σπασμένο ο κόσμος, σωριασμένο πάνω του.
Για να έχω εγώ τον άσπρο μου ύπνο
Και συ γαρίφαλο χαμόγελο στο στόμα σου,
για να 'χουν τα παιδιά μας το δικό τους ήλιο...
επέτειος