Αγαπημένα μας παιδιά και αγαπητοί γονείς, καλώς ορίσατε και καλή σχολική χρονιά!Αφήνοντας για λίγο στην άκρη τη χαρά τής συνάντησης με φίλους και συμμαθητές, αφήνοντας στην άκρη ακόμα και την αγωνία για το άγνωστο που φέρνει αυτή η νέα σχολική χρονιά, θα μπορούσαμε να δώσουμε φωνή σε κάποιες σκέψεις, που όλοι τις κάνουμε λίγο-πολύ, και να αναρωτηθούμε φωναχτά: «Σύμφωνοι, καλή χρονιά... Γιατί, όμως, να βρεθούμε εδώ στο Σχολείο; Και γιατί αυτή η νέα χρονιά να συνοδεύεται από μαθήματα, υποχρεώσεις και ατέλειωτο διάβασμα. Στο κάτω-κάτω τής γραφής», θα μπορούσε να παρατηρήσει κάποιος, «η χρονιά δεν ξεκινάει τώρα αλλά την πρωτοχρονιά, την πρώτη τού Γενάρη!»
Κι όμως! Αυτές τις πρώτες μέρες τού φθινοπώρου η γη άρχισε ήδη να αποχαιρετά, με τα πρωτοβρόχια να μουσκεύουν το πρόσωπό της, την ανεμελιά τού απλόχερου καλοκαιριού. Και τι παράξενο! Αυτά τα μελαγχολικά πρωτοβρόχια είναι που μαλακώνουν το χώμα της, για να μπορέσει να το οργώσει ο γεωργός. Τι μας μαθαίνει η γη με τη σιωπηλή σοφία της; Πως πρέπει να προχωράμε, να μη μένουμε πίσω αναπολώντας τα περασμένα. Να κρατούμε σαν φυλαχτό την περασμένη ομορφιά, αλλά και να προχωρούμε μπροστά: στον αγώνα για τη νέα σπορά, τη νέα καρποφορία. «Κάθε αρχή και δύσκολη», λένε. Και είναι πράγματι. Γιατί όμως; Γιατί αυτό που είναι πραγματικά δικό μας, αυτό που θα θυμόμαστε και θα μας κάνει περήφανους όταν θα το αναπολούμε δεν είναι το εύκολο αλλά το δύσκολο! Στην πραγματικότητα, αν το σκεφτείτε καλά, το εύκολο δεν σας ζητάει τίποτα! Γι’ αυτό άλλωστε «από τα εύκολα δεν έχουμε, δα, καμιά ανάμνηση».
Σήμερα, πρώτη μέρα τής χρονιάς, θέλω να σας ζητήσω μια χάρη, που ξέρω ότι δεν είναι εύκολη: να αγαπήσετε το Σχολείο! Ξέρω πως για κάποιους από σας αυτό ακούγεται κάπως δύσκολο... Όμως, «όταν κάποιος σου ζητάει να αγαπήσεις, σου αναθέτει μια μεγάλη αποστολή· όχι, όμως, μια αδύνατη αποστολή». Σας ζητώ, λοιπόν, να αγαπήσετε κάθε μέρα, κάθε ώρα και στιγμή αυτής τής σχολικής χρονιάς, γνωρίζοντας πως στην πραγματικότητα αγαπάτε κάτι που σας δυσκολεύει. Θα είναι όμως «το δικό σας δύσκολο», αυτό που -αγαπώντας το- θα χτίζεται μέσα σας, «όπως ένα σπίτι, ακόμη κι όταν εσύ θα μοιάζεις με μια χώρα που αλλάζει με τις παλίρροιες.»
Σε αυτή τη δύσκολη αποστολή δεν είστε μόνοι. Οι γονείς σας και οι δάσκαλοί σας θα σταθούν δίπλα σας: συμπαραστάτες, συνοδοιπόροι και οδηγοί. Αλλά μην ξεχνάτε πως αυτός ο αγώνας είναι ο δικός σας αγώνας. Αυτά τα βήματα που θα κάνετε, διαβαίνοντας κάθε μέρα κι από λίγο αυτά τα σκαλοπάτια τής γνώσης, δεν μπορεί να τα κάνει κάποιος άλλος για σας. Πρόκειται για το δικό σας χωράφι, που έχετε χρέος -πρώτα στον ίδιο σας τον εαυτό και μετά στους γονείς και τους δασκάλους σας- να το οργώσετε με υπομονή και να το ποτίσετε, να ξεριζώσετε τα αγριόχορτα και να το σπείρετε, να το καλλιεργήσετε με φροντίδα κι ελπίδα πως κάποτε θα καρπίσει από αυτό ο δικός σας σπόρος, θα ανθίσει το δικό σας λουλούδι.
Σας ζήτησα να πορευθείτε αυτή τη χρονιά με μια αίσθηση «χρέους», αλλά και με κάτι ακόμα: με ευγνωμοσύνη. Ευγνωμοσύνη για την ευλογία να σπουδάζετε σε ένα σχολείο σαν το Αρσάκειο, που βλέπει στα πρόσωπά σας την ελπίδα αυτού τού τόπου. Ένα σχολείο που έχει βαθιές ρίζες στον ελληνικό τρόπο, τρέφεται από αυτόν και καρποφορεί χάρη σε αυτόν. Αν έπρεπε να δώσουμε ένα πρόσωπο σε αυτόν τον τρόπο τον ελληνικό, αυτό θα ήταν τής Αθηνάς που κοσμεί το έμβλημα των Αρσακείων Σχολείων. Γιατί τα Αρσάκεια Σχολεία έχουν κάνει την επιλογή τους εδώ και 180 περίπου χρόνια και μένουν πιστά σε αυτήν: να είναι σχολεία αρχών και αξιών. Η Αθηνά δεν ήταν απλώς η θεά τής σοφίας· ήταν η θεά εκείνης τής σοφίας που προσφέρεται προς όφελος τού διπλανού ανθρώπου. Γι' αυτό και η σοφία της ήταν αληθινή και όχι ψεύτικη. Οι πρόγονοί μας, όπως ο Πλάτωνας, είχαν την εντιμότητα να διακρίνουν την αληθινή σοφία από την άλλη, την ψεύτικη που -καθώς δεν συνοδεύεται από την αρετή- μοιάζει περισσότερο με πανουργία παρά με σοφία. Με αυτή την εντιμότητα θα ήθελα και εγώ να σας καλωσορίσω τη χρονιά που τώρα ξεκινά, επαναλαμβάνοντας τα λόγια από την Καθολική επιστολή τού Ιακώβου, που μόλις ακούσαμε στο αποστολικό ανάγνωσμα τού Αγιασμού:
«Ποιος είναι στ’ αλήθεια σοφός και επιστήμονας ανάμεσά σας; Αυτός που εργάζεται καθημερινά με μια πραότητα που μόνο η αληθινή σοφία χαρίζει. Πώς, όμως, θα ξεχωρίσουμε την αληθινή σοφία από την ψεύτικη; Μα, είναι απλό! Αν έχετε στην καρδιά σας φθόνο φαρμακερό κι ο νους σας είναι στον καυγά, μην καυχιέστε για τη σοφία σας γιατί δεν λέτε την αλήθεια. Δεν είναι δώρο ουράνιο αυτή η δήθεν σοφία, αλλά χθόνια, καρπός απιστίας και εσωτερικής ταραχής. Γι’ αυτό όπου υπάρχει φθόνος και δίψα για εξουσία, εκεί θεριεύει η αταξία και κάθε λογής κακό. Αντίθετα, η αληθινή σοφία που χαρίζεται από τον Θεό έχει πρόσωπο καθαρό και γαλήνιο· δεν βιάζεται να στηλιτεύσει αλλά να συγχωρήσει· δεν πείθει με τα πολλά της λόγια αλλά με την παρουσία της και μόνο· είναι γεμάτη ευσπλαχνία για τους άλλους και, σαν το καρποφόρο δέντρο, χαρίζει τους καρπούς της απλόχερα σε όλους, χωρίς διάκριση και υποκρισία. Και μην ξεχνάτε: η δικαιοσύνη σπέρνεται από αυτούς που αγωνίζονται για την ειρήνη». [Ιακ 3, 13-18]
[τα παραθέματα από την «Πρωινή κατάνυξη» τού Ράινερ Μαρία Ρίλκε, 1905]
