Ημερολόγιο

Δεκέμβριος 2024
Τον προηγούμενο μήνα   Τον επόμενο μήνα
Κ Δ Τ Τ Π Π Σ
week 49 1 2 3 4 5 6 7
week 50 8 9 10 11 12 13 14
week 51 15 16 17 18 19 20 21
week 52 22 23 24 25 26 27 28
week 1 29 30 31
Δείτε τις διαθεματικές εργασίες τού Αρσακείου Δημοτικού Ιωαννίνων ανά τάξη.

Α' Τάξη: Οι μαθητές τής Α΄ τάξης τού Αρσακείου Δημοτικού Ιωαννίνων, τη σχολική χρονιά 2012-2013, συμμετείχαν στο περιβαλλοντικό πρόγραμμα τής Ελληνικής Εταιρείας Προστασίας τής Φύσης «Φύση Χωρίς Σκουπίδια».
Σκοπός τού Προγράμματος ήταν η πληροφόρηση και η ευαισθητοποίηση των παιδιών σε σχέση με τη χρήση των φυσικών πόρων, τη σπατάλη ανόργανων και οργανικών υλικών και τα προβλήματα ρύπανσης από τα υλικά απόρριψης.

Οι στόχοι τού συγκεκριμένου προγράμματος ήταν:

 Να αποκτήσουν τα παιδιά θετική στάση και συμπεριφορά απέναντι στο περιβάλλον.
 Να γνωρίσουν την έννοια τής ανακύκλωσης, πώς αυτή συνδέεται με την προστασία τού περιβάλλοντος και ποια προϊόντα ανακυκλώνονται.
 Να κατανοήσουν τη συμβολή τής σωστής κατανάλωσης και διαχείρισης των απορριμμάτων στη μείωση σπατάλης φυσικών πόρων.
 Να συνειδητοποιήσουν τις επιπτώσεις στο φυσικό και ανθρωπογενές περιβάλλον από την υπερκατανάλωση και την αύξηση των απορριμμάτων.

Έγινε διαθεματική προσέγγιση και σύνδεση με όλα τα γνωστικά αντικείμενα: Ελληνικά, Μαθηματικά, Μελέτη Περιβάλλοντος, Εικαστικά, Θεατρική Αγωγή, Μουσική, Φυσική Αγωγή και Αγγλικά.

Διάρκεια τού προγράμματος: Οκτώβριος 2012 – Ιούνιος 2013

Αφόρμηση για την ενασχόληση μας με το πρόγραμμα αυτό αποτέλεσε η διαδρομή από την πόλη στο σχολείο. Τα παιδιά παρατήρησαν πόσα πολλά σκουπίδια υπάρχουν, τα οποία επιβαρύνουν το φυσικό μας περιβάλλον. Με συζήτηση που έγινε στη συνέχεια στην τάξη, οι μαθητές συνειδητοποίησαν ότι όλοι μας πρέπει να ευαισθητοποιηθούμε για την προστασία τού περιβάλλοντος.
Έπειτα συντάχθηκε η Ομάδα Εθελοντών, με υπεύθυνο τής ομάδας τη δασκάλα τού τμήματος κ. Μάριον Τσέλεπου και οι μαθητές ονόμασαν την ομάδα τους «Οι Πράσινοι Εθελοντές».

Δραστηριότητες:
Ξεκινώντας το πρόγραμμα χρησιμοποιήσαμε τη μέθοδο τού καταιγισμού ιδεών. Γράψαμε τη λέξη απορρίμματα σ’ ένα χαρτόνι και τα παιδιά αφού εξέφραζαν τις σκέψεις τους, τις συμπληρώναμε στο χαρτί. Στη συνέχεια, τα παιδιά εμπλούτισαν αυτόν τον εννοιολογικό χάρτη με τις δικές τους ζωγραφιές, ακριβώς όπως ονειρεύονται τη φύση καθαρή. Έτσι, σχηματίστηκε ένας αρχικός κατάλογος γι’ αυτά που θα μας απασχολούσαν, τον οποίο βέβαια εμπλουτίζαμε και ανατροφοδοτούσαμε κατά τη διάρκεια τής χρονιάς.
Στη συνέχεια, οι μικροί οικολόγοι αναρωτήθηκαν τι συμβαίνει σε όλα εκείνα τα σκουπίδια που πάνε στις χωματερές και έτσι στις 24 Οκτωβρίου 2012, πραγματοποιήσαμε το πείραμα Άμα θάψω τα σκουπίδια μου εξαφανίζονται;

Οι μαθητές συνέλεξαν διάφορα είδη σκουπιδιών, όπως κρεμμύδια, μανταρίνια και μπανάνες, αλουμινόχαρτο, αλουμινένιες συσκευασίες, χαρτί κουζίνας, πλαστικές σακούλες, πλαστικά μπουκάλια. Τα έθαψαν στον κήπο τού σχολείου μας και ύστερα περίπου από τρεις μήνες, τα ξέθαψαν και παρατήρησαν ότι τα φυσικά απορρίμματα είχαν εξαφανιστεί, ενώ τα απορρίμματα από πλαστικό και αλουμίνιο παρέμειναν χωρίς καμία μεταβολή. Έτσι, αντιλήφθηκαν ότι τα φυσικά απορρίμματα βιοδιασπώνται, αντίθετα από τα τεχνητά απορρίμματα που χρειάζονται εκατομμύρια χρόνια για να διασπαστούν. Τέλος, κατέληξαν στο συμπέρασμα ότι η καλύτερη λύση γι’ αυτού τού είδους τα σκουπίδια είναι η ανακύκλωση.

Στη συνέχεια, παρακολουθήσαμε ένα βίντεο που αφορούσε την ανακύκλωση από την ιστοσελίδα τής Ελληνικής Εταιρείας Αξιοποίησης Ανακύκλωσης (http://www.herrco.gr/). Με αυτόν τον τρόπο οι μαθητές ενημερώθηκαν σχετικά με τη διαδικασία. κατά την οποία τα διάφορα υλικά ανακυκλώνονται και τους δόθηκαν οι απαραίτητες πληροφορίες για τη χρήση των μπλε κάδων ανακύκλωσης.

Τέλος, είδαν και άκουσαν την ιστορία τού κ. Αδιαφόρογλου και τού κ. Ευαισθητίδη και ευαισθητοποιήθηκαν για τη μόλυνση τού περιβάλλοντος από τα σκουπίδια αλλά και κατανόησαν τη σημασία τής ανακύκλωσης (www.deneinaiparamithi.gr).

Οι μικροί μαθητές διδάχθηκαν στο μάθημα τής Αγγλικής Γλώσσας την έννοια τής ανακύκλωσης (recycling). Αρχικά σχεδίασαν και χρωμάτισαν σε φύλλο εργασίας που ετοίμασαν οι καθηγήτριες Αγγλικής Γλώσσας κ. Ντέπη Πέτρου και κ. Εμμανουέλλα Μουντράκη τις διαφορετικές κατηγορίες απορριμμάτων (π.χ. plastic, paper, metal, glass). Στη συνέχεια εξασκήθηκαν στα διαφορετικά χρώματα των ειδικών κάδων (π.χ. green for plastic, blue for glass) και εξοικειώθηκαν με την πράξη τής ανακύκλωσης τοποθετώντας στους ανάλογους κάδους πλαστικά, μεταλλικά, γυάλινα και χάρτινα αντικείμενα καθημερινής οικιακής χρήσης.
Οι μαθητές, στη διάρκεια τού μαθήματος τής Μουσικής, προσέγγισαν το θέμα τής «Ανακύκλωσης» μέσα από τραγούδια που μιλούν για τον σεβασμό προς το περιβάλλον, καθώς και για την ίδια την ανακύκλωση. Αγαπημένο τους τραγούδι, το οποίο ερμήνευσαν και στη γιορτή τους ( Εορτή λήξεως ), υπήρξε το τραγούδι τού Σπύρου Λάμπρου «Ανακύκλωση».
Επιπλέον, ήταν ιδιαίτερα ενδιαφέρουσα η συμμετοχή των μαθητών στην κατασκευή χειροποίητων κρουστών μουσικών οργάνων από χάρτινα πιάτα, όσπρια και γκοφρέ χαρτί. Ενθουσιάστηκαν κατασκευάζοντας τα εν λόγω «χάρτινα ντέφια», τα οποία χρησιμοποίησαν εκτενώς σε ρυθμικές-μουσικές δραστηριότητες, με την καθοδήγηση τής καθηγήτριας τής Μουσικής, κ. Ελπίδας Μαμακή.
Οι «πράσινοι εθελοντές» διαπίστωσαν ότι τα σκουπίδια δεν είναι άχρηστα, αλλά αντιθέτως πολύ χρήσιμα, γιατί από αυτά με πολλή φαντασία και κέφι μπορούν να φτιάξουν πρωτότυπες κατασκευές.
Με αφορμή την Παγκόσμια Ημέρα Αποταμίευσης, στις 31 Οκτωβρίου, συζήτησαν για το τι είναι αποταμίευση και για ποιο λόγο πρέπει όλοι μας να κάνουμε οικονομία. Επίσης συνειδητοποίησαν ότι η αποταμίευση αναπτύσσει το πνεύμα τής οικονομίας. Με οδηγό τη φαντασία τους έφτιαξαν τον δικό τους κουμπαρά-γουρουνάκι, χρησιμοποιώντας πλαστικά μπουκάλια, όπου τα έντυσαν με ροζ χαρτόνια.
Οι «πράσινοι εθελοντές» κατασκεύασαν μία χριστουγεννιάτικη κατασκευή και την πούλησαν στο χριστουγεννιάτικο παζάρι τού σχολείου μας , κάνοντας έτσι μια πράξη αγάπης, αφού τα χρήματα που συγκεντρώθηκαν δόθηκαν σε άτομα που τα έχουν πραγματικά ανάγκη. Ζωγράφισαν έναν χιονάνθρωπο από φελιζόλ, του κόλλησαν ματάκια, μύτη, κουμπάκια και κασκόλ και στη συνέχεια τον κόλλησαν σε χαλασμένα CD.
Στο πλαίσιο τού μαθήματος τής Μελέτης Περιβάλλοντος, επεξεργάστηκαν την ενότητα «Η γειτονιά μου». Συζήτησαν για τη δικιά τους γειτονιά, για το πώς ζούνε σ’ αυτήν και γιατί πρέπει να τη διατηρούν καθαρή. Έτσι, έφτιαξαν ομαδικά τη δικιά τους γειτονιά σε μια μακέτα. Σαν βάση χρησιμοποίησαν χαρτί τού μέτρου, όπου και κόλλησαν κομμάτια από χαρτόνια μπλε και πράσινα, για να φτιάξουν τον ουρανό και το χορτάρι και χρησιμοποίησαν χάρτινα κουτιά από γάλα που τα «έντυσαν» με χρωματιστά χαρτόνια. Όλα αυτά κολλήθηκαν σε χαρτί τού μέτρου.
Επίσης, έφτιαξαν και τη δικιά τους τρισδιάστατη πολυκατοικία βάφοντας δύο παλιές άδειες κούτες και αφού τις έβαψαν, κόλλησαν χρωματιστά παράθυρα και μία πόρτα.
Για τα παιδιά ήταν πολύ σημαντικό να φτιάξουν μια «καθαρή και όμορφη» γειτονιά, όπως ακριβώς την ονειρεύονται. Με αυτή τη δημιουργική δραστηριότητα έμαθαν να συνεργάζονται, να ακούν τις απόψεις των συμμαθητών τους και έτσι καλλιεργήθηκε το ομαδικό πνεύμα.
Με αφορμή την επεξεργασία τής ενότητας «Ο τόπος μας» τού μαθήματος τής Μελέτης Περιβάλλοντος, ήρθαν πρόσωπο με πρόσωπο με τη θαλάσσια ρύπανση παίζοντας το παρακάτω παιχνίδι. Κόλλησαν πάνω σε μία μπάλα φωτογραφίες με αντικείμενα και δραστηριότητες που βλάπτουν το θαλάσσιο περιβάλλον, όπως είναι τα πλαστικά και οι πετρελαιοκηλίδες, καθώς και εικόνες που απεικονίζουν επιπτώσεις τής θαλάσσιας ρύπανσης, όπως πτηνά εγκλωβισμένα στο πετρέλαιο και χελώνες πνιγμένες από πλαστικές σακούλες. Στη συνέχεια, καθισμένοι σε κύκλο, πετούσαν ο ένας στον άλλον την μπάλα. Το παιδί που την έπιανε περιέγραφε τη φωτογραφία που είχε μπροστά του. Η δράση αυτή έδωσε το έναυσμα για περαιτέρω συζήτηση πάνω στο θέμα τής θαλάσσιας ρύπανσης. Επιπλέον, παρακολουθήσαμε ένα βίντεο σχετικό με τη γέννηση τής θαλάσσιας χελώνας καρέτα - καρέτα.
Επίσης, οι μαθητές με ένα θεατρικό παιχνίδι διαπίστωσαν πόσο σημαντικό είναι να μπορούμε να πείσουμε και τους συνανθρώπους μας να βοηθήσουν και αυτοί στην προστασία των θαλασσών μας. Χωρίστηκαν σε δύο ομάδες και η μία ομάδα με διάλογο προσπαθούσε να πείσει τους μαθητές τής άλλης ομάδος ότι δεν πρέπει να μολύνουμε τις θάλασσες και τις παραλίες.
Ως συνειδητοποιημένοι οικολόγοι, προσπάθησαν να καθαρίσουν ένα θαλάσσιο οικοσύστημα από διαρροή πετρελαίου. Χρησιμοποίησαν πιάτα με νερό και άμμο, τα οποία αντιπροσώπευαν τις θάλασσες και έριξαν και μια κουταλιά λαδιού, η οποία αντιπροσώπευε την πετρελαιοκηλίδα. Ανακάτεψαν ελαφρά όλα αυτά τα υλικά, όπως τα κύματα και ο αέρας ανακατεύουν τη θάλασσα και στη συνέχεια προσπάθησαν να διαχωρίσουν το λάδι (πετρελαιοκηλίδα) από το νερό (θάλασσα). Χρησιμοποίησαν διάφορα αντικείμενα, όπως βαμβάκι, χαρτοπετσέτες και κουτάλι. Διαπίστωσαν τη δυσκολία αυτής τής διαδικασίας και κατ’ επέκταση τη μεγάλη μόλυνση που μπορεί να προκληθεί από τη διαρροή πετρελαίου.

Αποφάσισαν να φτιάξουν τον δικό τους όμορφο και ονειρεμένο βυθό. Χρησιμοποιώντας χάρτινα πιάτα και παλιά cd κατασκεύασαν και χρωμάτισαν τα δικά τους χρωματιστά ψαράκια και καβουράκια, φιλοτεχνώντας έτσι το ταμπλό τής τάξης τους.

Έπαιξαν μ’ ένα κρυπτόλεξο, όπου είχε κρυμμένες λέξεις που αφορούν το περιβάλλον. Έτσι με παιγνιώδη τρόπο εμπέδωσαν όλες τις έννοιες που μάθαμε.

Αποφάσισαν να φτιάξουν και το δέντρο τού οικολόγου. Πάνω σε ένα άσπρο χαρτόνι ζωγράφισαν ένα δέντρο, όπου σε κάθε κλαδί του έγραψαν μία συμβουλή προς όλους μας που ξεκινάει από το κάθε γράμμα τής αλφαβήτας.
Με αφορμή τον εορτασμό τής Αποκριάς, στο μάθημα των Εικαστικών και με την καθοδήγηση τής καθηγήτριας των Εικαστικών κ. Ειρήνης Μήτση, οι μαθητές με πολύ κέφι, χρησιμοποιώντας πλαστικές σακούλες, κατασκεύασαν τις δικές τους αποκριάτικες στολές. Τις φόρεσαν και χόρεψαν με αυτές στον αποκριάτικο χορό που διοργανώσαμε στον χώρο τού σχολείου μας (βλ. φωτογραφίες Αποκριάτικες στολές).
Το σχολείο μας έλαβε μέρος στο πρόγραμμα «Μεγάλες Γιορτές τής ανακύκλωσης για τους μαθητές», το οποίο τέλεσε υπό την Αιγίδα τού Προέδρου τής Δημοκρατίας Κάρολου Παπούλια, σε συνεργασία με το Υπουργείο Παιδείας. Στο πλαίσιο τής συγκεκριμένης πρωτοβουλίας, οι μαθητές ανακύκλωσαν μεταλλικές, πλαστικές και γυάλινες συσκευασίες στα Ολοκληρωμένα Κέντρα Ανταποδοτικής Ανακύκλωσης του Δήμου.
Στο μάθημα τής Θεατρικής Αγωγής, οι μαθητές μαζί με την καθηγήτριά τους κ. Αγγελική Γαλάτη επεξεργάστηκαν το παραμύθι τού Βαγγέλη Ηλιόπουλου «Η μικρή γοργόνα πώς να ζήσει στο σκουπιδονήσι;». Αρχικά τα παιδιά άκουσαν την αφήγηση τού παραμυθιού και στη συνέχεια χωρίστηκαν σε ομάδες, που με τη ζωηρή φαντασία τους δραματοποίησαν σκηνές από το παραμύθι. Χρησιμοποίησαν υφάσματα και άχρηστα υλικά και μέσω του παιχνιδιού ενισχύθηκε η οικολογική τους συνείδηση.
Στο πλαίσιο τού μαθήματος των Ελληνικών και των Μαθηματικών κατασκεύασαν το δικό τους επιτραπέζιο παιχνίδι καθώς επίσης και τέσσερα πιόνια (χελώνα καρέτα-καρέτα, πολυκατοικία, δέντρο, κάδο ανακύκλωσης). Παρέα με την ηρωίδα του παραμυθιού, τη μικρή γοργόνα, επιβράβευσαν συμπεριφορές που βοηθούν στην προστασία τού περιβάλλοντος και αποδοκίμασαν συμπεριφορές που μολύνουν το περιβάλλον.
Οι μικροί οικολόγοι γίνονται και οι ίδιοι συγγραφείς- εικονογράφοι και ομαδικά γράφουν το δικό τους παραμύθι, με τίτλο «Το μυστικό τής ανακύκλωσης». Βασικοί ήρωες ο μικρός Σκουπιδούλης και η μικρούλα Τενεκεδούλα, που δε φροντίζουν το περιβάλλον και από την άλλη ο κ. Ανακυκλούλης που τους βοηθάει να κατανοήσουν τι είναι η ανακύκλωση και πόσο σημαντικό είναι όλοι μας να κάνουμε ανακύκλωση.
Καθημερινά οι μαθητές ταξιδεύουν στον μαγικό κόσμο των βιβλίων. Αποφάσισαν, λοιπόν, να φτιάξουν τους δικούς τους σελιδοδείκτες, με κύριο θέμα την προστασία τού περιβάλλοντος. Με αυτό τον τρόπο, θα έχουν συνέχεια συντροφιά τον σελιδοδείκτη τους, ο οποίος θα τους θυμίζει τη σωστή οικολογική συμπεριφορά.
Στο πλαίσιο τού μαθήματος τής Φυσικής Αγωγής, οι μικροί μαθητές με την παρότρυνση τής καθηγήτριας τής Φυσικής Αγωγής κ. Ερμιόνης Κατσούλη, χρησιμοποίησαν ανακυκλώσιμα υλικά (τενεκεδένια κουτάκια) και διασκέδασαν με την ψυχή τους παίζοντας μπόουλινγκ.
Θέλοντας να καλλιεργήσουν και στους γύρω μας την εθελοντική συνείδηση και την κοινωνική προσφορά, πραγματοποίησαν εθελοντικό καθαρισμό στην περιοχή «Νέο ποδηλατοδρόμιο». Ελπίζουμε η δράση μας να ευαισθητοποιήσει και άλλους συμπολίτες μας στην εθελοντική προσφορά και στην προστασία τού περιβάλλοντος.
Με αφορμή την Ημέρα Περιβάλλοντος στις 5 Ιουνίου, οι μαθητές φιλοτέχνησαν τη δικιά τους αφίσα με σκοπό να διαδώσουν το μήνυμα που τόσο πολύ υποστηρίζουν «Όλοι μαζί για μια φύση χωρίς σκουπίδια. Ανακυκλώνω!». Έγραψαν το μήνυμά τους σε άσπρο χαρτόνι και το διακόσμησαν με διάφορα άχρηστα υλικά, κάνοντάς το έτσι ακόμη πιο όμορφο και ελκυστικο.
Το σχολείο μας επισκέφθηκε η κ. Κατερίνα Χιωτέλλη, η οποία είναι υπεύθυνη σε θέματα περιβάλλοντος τού Φορέα Διαχείρισης τής Λίμνης Παμβώτιδας. Έδωσε στους μικρούς μαθητές σημαντικές πληροφορίες για την έννοια τού οικοσυστήματος, τού ευτροφισμού και τής βιοποικιλότητας τής λίμνης.
Οι μαθητές στο τέλος τής σχολικής χρονιάς, θέλοντας να ευαισθητοποιήσουν τους υπόλοιπους μαθητές τού σχολείου μας καθώς επίσης και τους γονείς τους για την προστασία τού περιβάλλοντος, παρουσίασαν ένα μικρό θεατρικό έργο, με τίτλο «Βάζω τη δική μου πινελιά στης γης τη ζωγραφιά». Στην παράσταση αυτή, οι μαθητές ταξιδεύουν παρέα με τον άνεμο και περιπλανιούνται στα μονοπάτια τής γης. Μέσα στις χορογραφίες γίνονται λουλούδια, πεταλούδες, ψαράδες, εργάτες, κάτοικοι τής πόλης και ως σωστοί πολίτες ψάχνουν να βρουν λύσεις για τα προβλήματα τού πλανήτη μας. Ο άνεμος μέσα απ’ το ταξίδι του, άλλοτε συναντούσε την ομορφιά τής φύσης, άλλοτε την καταστροφή της κι άλλοτε την ελπίδα ότι όλοι μαζί μπορούμε να σώσουμε τον πλανήτη μας και τις ομορφιές του.

Οι ίδιοι οι μαθητές επιστρατεύοντας τη φαντασία και τη δημιουργικότητά τους κατασκεύασαν το σκηνικό της παράστασής τους, το οποίο αναπαριστούσε τρία παιδιά όπου στα χέρια τους κρατούσαν τη γη σαν ένα μπαλόνι.
Τη διοργάνωση τής εορτής είχε αναλάβει η δασκάλα τής Α’ τάξης κ. Μάριον Τσέλεπου, τη μουσική επιμέλεια η καθηγήτρια Μουσικής κ. Ελπίδα Μαμακή και τις χορογραφίες δίδαξαν η δασκάλα τής τάξης και η καθηγήτρια τής Φυσικής Αγωγής κ. Ερμιόνη Κατσούλη.
Αξιολόγηση

Τα παιδιά κατανόησαν τη σημασία τής ανακύκλωσης για την προστασία τού περιβάλλοντος και έδειξαν ενδιαφέρον καθ’ όλη τη διάρκεια τής χρονιάς στο να ανακυκλώνουν ό,τι έφερναν από το σπίτι. Έμαθαν τις κατηγορίες των υλικών που ανακυκλώνονται και ευαισθητοποιήθηκαν στο θέμα τής υπερκατανάλωσης και τής εξοικονόμησης ενέργειας, όσο αυτό είναι δυνατό σ’ αυτή την ηλικία. Έμαθαν να συνεργάζονται και καλλιεργήθηκε η κριτική τους σκέψη.
Το ενδιαφέρον τους για το πρόγραμμα το μετέφεραν και στο σπίτι, αφού πολύ συχνά οι γονείς μάς ανέφεραν ότι τους έκαναν «παρατηρήσεις» τα παιδιά, αν κάτι δεν το έριχναν στους κάδους ανακύκλωσης.
Γενικά, το πρόγραμμα κύλησε πολύ καλά και μείναμε όλοι ικανοποιημένοι από την πορεία του και το τελικό αποτέλεσμα. (Φύση χωρίς σκουπίδια).  

Β' Τάξη: 
Στο πλαίσιο τού διαθεματικού προγράμματος «Σωστή διατροφή και στοματική υγιεινή» τα δύο τμήματα τής Β’ τάξης τού Αρσακείου Δημοτικού Σχολείου Ιωαννίνων ασχολήθηκαν με τα οφέλη τής υγιεινής διατροφής και τη σωστή φροντίδα των δοντιών. Δείτε το περιοδικό που δημιούργησαν (Σωστή διατροφή και στοματική υγιεινή).

Γ' Τάξη: Η διαθεματική εργασία με την οποία ασχολήθηκαν οι μαθητές των δύο τμημάτων τής Γ’ τάξης τού Αρσακείου Δημοτικού Ιωαννίνων κατά το σχολικό έτος 2012-2013 είχε ως θέμα την ιστορία τής Γραφής και τής Ανάγνωσης. Το ταξίδι των μαθητών ξεκίνησε από τη Μεσοποταμία συνεχίστηκε στην Αρχαία Αίγυπτο, στη Μινωική και στη Μυκηναϊκή Ελλάδα καθώς και στο Βυζάντιο. Τελευταίος προορισμός τής περιπλάνησης αυτής ήταν η ανακάλυψη τού χαρτιού στην Κίνα και η εφεύρεση τής τυπογραφίας από τον Γουτεμβέργιο, με στόχο να φθάσουμε στη σύγχρονη εποχή και στο ηλεκτρονικό βιβλίο.  (Ιστορία τής Γραφής και τής Ανάγνωσης), 

Δ' Τάξη:
Οι μαθητές τής Δ΄ τάξης, τού Αρσακείου Δημοτικού Ιωαννίνων, στο διάστημα από τις αρχές Ιανουαρίου έως τα τέλη τού Μαΐου 2013, ασχολήθηκαν με τον μαγικό κόσμο τής εικονογραφήγησης (κόμικς). Οι μαθητές μέσω τού συγκεκριμένου εκπαιδευτικού προγράμματος είχαν την ευκαιρία να διαβάσουν δύο διασκευασμένες κωμωδίες τού Αριστοφάνη σε μορφή κόμικ, να συμμετάσχουν σε διαγωνισμό, να μάθουν μέσω πολλών δραστηριοτήτων, για την αρχαία Ελλάδα και τέλος να δημιουργήσουν τα δικά τους κόμικς. Το διαθεματικό εκπαιδευτικό πρόγραμμα επιμελήθηκε η δασκάλα τής τάξης, κ. Σωτηρία Αρβανίτη. (Κόμικς παρέα με τον Αριστοφάνη).