Το πρωί τής 28ης Οκτωβρίου 1940 το οικοδομικό τετράγωνο στο κέντρο τής πόλεως δεν χρησιμοποιείτο πλέον ως εκπαιδευτήριο. Τα Σχολεία είχαν μεταφερθεί στο Αρσάκειο Ψυχικού και στο Τοσίτσειο-Αρσάκειο που είχε στεγαστεί σε ιδιόκτητο κτήριο στην οδό Αχαρνών. Με το ξέσπασμα τοὐ πολέμου τα δύο σχολικά κτήρια επιτάχθηκαν και χρησιμοποιήθηκαν ως νοσοκομείο (Αρσάκειο Ψυχικού) και ως βάση τής Πυροσβεστικής Υπηρεσίας (Τοσίτσειο).Τότε η Φ.Ε. αναγκάστηκε να χρησιμοποιήσει ξανά το κεντρικό κτήριο αλλά και να ενοικιάσει πολλά άλλα, όπως τμήμα τού Μεγάρου Σλήμαν – Μελά στην Πανεπιστημίου, την οικία Κατσάρα στη γωνία των οδών Ακαδημίας και Μαυρομιχάλη και το κτήριο στην οδό Ρεθύμνης 7, γι να στεγάσει τα σχολεία της.
ΕΙΚΟΝΑ 13α. Το Μέγαρο Σλήμαν – Μελά στην Πανεπιστημίου, μέρος τού οποίου στέγασε τάξεις τού Αρσακείου στην Κατοχή
ΤΑ ΜΕΤΑ ΤΟΝ ΠΟΛΕΜΟ
ΕΙΚΟΝΑ 14. Παρέλαση για τον εορτασμό τής απελευθέρωσης μπροστά από το Αρσάκειο στην οδό Πανεπιστημίου.
Παρά το γεγονός ότι ο Β΄ Παγκόσμιος πόλεμος είχε λήξει από το 1944, το ελληνικό κράτος καθυστέρησε πολύ να αποδώσει στη Φ.Ε. τα επιταχθέντα κτήρια. Μόλις το 1951, και μετά τη μεσολάβηση του τότε προέδρου Παναγιώτη Πουλίτσα, επεστράφησαν τα κτήρια και άρχισαν σταδιακά να επαναλειτουργούν ως σχολεία. Το οικοδομικό τετράγωνο τού κέντρου τής Αθήνας νοικιάστηκε στο Υπουργείο Δικαιοσύνης και στεγάστηκαν εκεί τα Δικαστήρια, προς μεγάλη απογοήτευση των Αθηναίων, αν πιστέψουμε τα όσα έγραψε άγνωστος σατιρικός ποιητής στην εφημερίδα «Αθηναϊκά Νέα».
«Τι θλιβερή κατάστασις! Τοῦ Ἀρσακείου τίς σκάλες
δέν θά τίς ἀνεβαίνουνε μαθήτριες καί δασκάλες
Καί μέσα εἰς ταῖς αἴθουσες καί εἰς τούς διαδρόμους
ἀντίδικοι θά τρέχουνε μαζί μέ ἀστυνόμους»
ενώ σε ένα άλλο στιχούργημά του ο ίδιος ποιητής αναφωνεί:
«Τί κατάπτωσις αλήθεια, ἐκεῖ μέσα ὃπου ἀντηχούσαν
οἱ γλυκόλαλες φωνοῦλες κοριτσιῶν πού τραγουδούσαν
ἐκεῖ μέσα ὃπου ὑπήρχαν κάτι ὑπάρξεις τόσο ἁβραί
θ’ ἀκουστῆ καί ὁ χωροφύλαξ μέ τό “κάτσε κάτω ρέ”».
ΕΙΚΟΝΑ 15. Η πρόσοψη τού Αρσακείου με τα καταστήματα που κτίστηκαν το 1942 κατα μήκος τής οδού Πεσμαζόγλου.
Οι διοικητικές υπηρεσίες τής ΦΕ παρέμειναν στο Αρσάκειο Μέγαρο. Το 1942 κτίστηκαν στο προαύλιο τού Αρσακείου Μεγάρου, προς την οδό Πεσμαζόγλου αρχικά και αργότερα προς την Πανεπιστημίου, καταστήματα τα οποία αλλοίωσαν την εξωτερική εικόνα τού κτηρίου.
οἱ γλυκόλαλες φωνοῦλες κοριτσιῶν πού τραγουδούσαν
ἐκεῖ μέσα ὃπου ὑπήρχαν κάτι ὑπάρξεις τόσο ἁβραί
θ’ ἀκουστῆ καί ὁ χωροφύλαξ μέ τό “κάτσε κάτω ρέ”».
ΕΙΚΟΝΑ 15. Η πρόσοψη τού Αρσακείου με τα καταστήματα που κτίστηκαν το 1942 κατα μήκος τής οδού Πεσμαζόγλου.
Οι διοικητικές υπηρεσίες τής ΦΕ παρέμειναν στο Αρσάκειο Μέγαρο. Το 1942 κτίστηκαν στο προαύλιο τού Αρσακείου Μεγάρου, προς την οδό Πεσμαζόγλου αρχικά και αργότερα προς την Πανεπιστημίου, καταστήματα τα οποία αλλοίωσαν την εξωτερική εικόνα τού κτηρίου.
ΕΙΚΟΝΑ 15α. Μαγαζιά στην Πανεπιστημίου που κτίστηκαν το 1944 (φωτογραφία τού 1955)
Στον χώρο της εσωτερικής αυλής κτίστηκε το κινηματοθέατρο «Ορφέας», ενώ μεταπολεμικά στο υπόγειο προς την οδό Σταδίου εγκαταστάθηκε το Θέατρο Τέχνης τού Καρόλου Κουν.
ΕΙΚΟΝΑ 15β. Το κινηματοθέατρο «Ορφέας».
ΤΟ ΑΡΣΑΚΕΙΟ ΜΕΓΑΡΟ ΣΗΜΕΡΑ
Η αρχική μορφή τού κτηρίου αποκαταστάθηκε το 1996 από τη ΔΕΠΟΣ βάσει μελέτης που εκπόνησε ο Α. Σ. Καλλιγάς, ο οποίος για το έργο αυτό απέσπασε το βραβείο EuropaNostra. Σε αυτό στεγάζεται το Συμβούλιο τής Επικρατείας καθώς και τμήμα των υπηρεσιών τής Φιλεκπαιδευτικής Εταιρείας. Τότε κατασκευάστηκε και η Στοά τού Βιβλίου με στόχο να αποτελέσει μαζί με το Θέατρο Τέχνης και την Αίθουσα Λόγου και Τέχνης ένα κέντρο λογοτεχνικό και πνευματικό στην καρδιά της Αθήνας.
ΕΙΚΟΝΑ 16. Το Αρσάκειο Μέγαρο μετά την αποκατάστασή του από τη ΔΕΠΟΣ .
ΕΙΚΟΝΑ 16α.. Η Στοά τού Βιβλίου
Αυτή είναι η ιστορία του Αρσακείου Μεγάρου και του οικοδομικού τετραγώνου της Φιλεκπαιδευτικής Εταιρείας στην οδό Πανεπιστημίου. Οι καιροί αλλάζουν, οι συνθήκες στην πόλη των Αθηνών δεν είναι οι ίδιες, το κτίριο δεν στεγάζει πλέον σχολείο αλλά το Συμβούλιο της Επικρατείας. Στην αίθουσα Τέχνης και Λόγου όμως γίνονται τα μαθήματα του Ἁνοιχτού Πανεπιστημίου της Φιλεκπαιδευτικῆς Εταιρείας και άλλες πνευματικές εκδηλώσεις, ενώ στο υπόγειο φιλοξενείται ακόμα το «Θέατρο Τέχνης, Κάρολος Κούν» που συνεχίζει δημιουργικά την καλλιτεχνική του πορεία.
Παναγιώτα Αν. Ατσαβέ
Στον χώρο της εσωτερικής αυλής κτίστηκε το κινηματοθέατρο «Ορφέας», ενώ μεταπολεμικά στο υπόγειο προς την οδό Σταδίου εγκαταστάθηκε το Θέατρο Τέχνης τού Καρόλου Κουν.
ΕΙΚΟΝΑ 15β. Το κινηματοθέατρο «Ορφέας».
ΤΟ ΑΡΣΑΚΕΙΟ ΜΕΓΑΡΟ ΣΗΜΕΡΑ
Η αρχική μορφή τού κτηρίου αποκαταστάθηκε το 1996 από τη ΔΕΠΟΣ βάσει μελέτης που εκπόνησε ο Α. Σ. Καλλιγάς, ο οποίος για το έργο αυτό απέσπασε το βραβείο EuropaNostra. Σε αυτό στεγάζεται το Συμβούλιο τής Επικρατείας καθώς και τμήμα των υπηρεσιών τής Φιλεκπαιδευτικής Εταιρείας. Τότε κατασκευάστηκε και η Στοά τού Βιβλίου με στόχο να αποτελέσει μαζί με το Θέατρο Τέχνης και την Αίθουσα Λόγου και Τέχνης ένα κέντρο λογοτεχνικό και πνευματικό στην καρδιά της Αθήνας.
ΕΙΚΟΝΑ 16. Το Αρσάκειο Μέγαρο μετά την αποκατάστασή του από τη ΔΕΠΟΣ .
ΕΙΚΟΝΑ 16α.. Η Στοά τού Βιβλίου
Αυτή είναι η ιστορία του Αρσακείου Μεγάρου και του οικοδομικού τετραγώνου της Φιλεκπαιδευτικής Εταιρείας στην οδό Πανεπιστημίου. Οι καιροί αλλάζουν, οι συνθήκες στην πόλη των Αθηνών δεν είναι οι ίδιες, το κτίριο δεν στεγάζει πλέον σχολείο αλλά το Συμβούλιο της Επικρατείας. Στην αίθουσα Τέχνης και Λόγου όμως γίνονται τα μαθήματα του Ἁνοιχτού Πανεπιστημίου της Φιλεκπαιδευτικῆς Εταιρείας και άλλες πνευματικές εκδηλώσεις, ενώ στο υπόγειο φιλοξενείται ακόμα το «Θέατρο Τέχνης, Κάρολος Κούν» που συνεχίζει δημιουργικά την καλλιτεχνική του πορεία.
Παναγιώτα Αν. Ατσαβέ
Αρσάκειο Μέγαρο