Μεγάλο κίνδυνο αντιμετώπισε η Φ.Ε. το 1877. Η κυβέρνηση αγόρασε το οικόπεδο πίσω από το κτήριο τής Βασιλικής Τυπογραφίας για να ανεγερθεί εκεί Δικαστικό Μέγαρο. Το Δ.Σ. τής Φ.Ε. αναστατώθηκε, διότι από τα παράθυρα τού Μεγάρου οι υπάλληλοι και οι επισκέπτες των Δικαστηρίων θα έβλεπαν μέσα στο Παρθεναγωγείο και θα πολιορκούσαν τις μαθήτριες κατά την είσοδό τους στο Σχολείο. Κατόπιν συντόνων ενεργειών τής Εταιρείας, με τη βοήθεια τής βασίλισσας Αμαλίας και ενώ είχε γίνει η εκσκαφή για τα θεμέλια, σταμάτησαν οι εργασίες. Έτσι δεν διαταράχθηκε η ησυχία τού Παρθεναγωγείου, που σύμφωνα με τον Κωστή Παλαμά
«Ω ναι! Την αγιοσύνη σου καμιά εκκλησιά δεν έχει.
Κανένας κήπος καρπερή, σαν τη δική σου νιότη».
Στο τέλος τού 19ου αιώνα η Εταιρεία είναι πλέον κάτοχος ολόκληρου τού οικοδομικού τετραγώνου και το Δ.Σ. της αρχίζει να προβληματίζεται για την καλύτερη αξιοποίηση τής περιουσίας της, ώστε οι πόροι να επενδύονται στα Σχολεία. Τα κτήρια είχαν φθαρεί και απαιτούσαν συνεχώς επισκευές. Το Δ.Σ. αποφάσισε να τα κατεδαφίσει και να οικοδομήσει καινούργια.
ΕΙΚΟΝΑ 8. Το τετράγωνο τού Αρσακείου στο κέντρο τής Αθήνας σε φωτογράφιση τού 1901 όπου φαίνεται καθαρά το Αρσάκειο Μέγαρο ενώ τα γύρω κτήρια έχουν κατεδαφιστεί.
ΤΟ ΝΕΟ ΑΡΣΑΚΕΙΟ
ΕΙΚΟΝΑ 9. Σπάνια αεροφωτογραφία τού οικοδομικού τετραγώνου τής Φ.Ε., μετά το 1907, στην οποία φαίνεται το σε σχήμα Π Αρσάκειο Μέγαρο [1], ο τρούλος τής Αγίας Αναστασίας [2], η οικοδομή που κτίστηκε στην οικία Βάμβα [3],το νέο Αρσάκειο επί της οδού Σταδίου [4], η Στοά Αρσακείου [5] και το τελευταίο κτήριο που κτίστηκε στην οδό Πεσμαζόγλου [6].
Το 1898 ανεγέρθηκε νέο κτήριο στην οδό Πανεπιστημίου (οικόπεδο οικίας Βάμβα) σε σχέδια Ν. Δημάδη, με κρεμαστούς επί προβόλων ιωνικούς κίονες στους επάνω ορόφους «εἰς ὓφος Μπαρόκ, βαρύ καί ἀκαλαίσθητον» παρατηρεί ο Κ. Μπίρης.
ΕΙΚΟΝΑ 9α. Πρόσοψη του κτηρίου από την πλευρά τής οδού Αρσάκη
ΕΙΚΟΝΑ 9β. Άποψη τής Αθήνας από τον Λυκαβηττό. Στη φωτογραφία φαίνεται καθαρά το νέο κτήριο στην Πανεπιστημίου, ενώ τα κτήρια τής Σταδίου ακόμα κτίζονται. Φωτογραφία τού HubertPernot από το λεύκωμα «Εξερευνώντας την Ελλάδα», φωτογραφίες 1898-1913. Η οδός Πανεπιστημίου [1] και τα οικοδομούμενα κτήρια επί τής οδού Σταδίου [2].
Παράλληλα, το Δ.Σ. αποφασίζει την ανέγερση σε πρώτη φάση κτηρίου σε όλο το μήκος τού οικοπέδου που έβλεπε στην οδό Σταδίου, με ισόγεια καταστήματα και με δύο ορόφους που θα στέγαζαν τα εξωτερικά Σχολεία τής Εταιρείας. Τα αρχικά σχέδια είχε εκπονήσει το 1889 ο Τρουμ, όταν όμως ήρθε η ώρα τής οικοδόμησης τα σχέδια μετατράπηκαν από τον μηχανικό Αν. Θεοφιλά με αρχιτέκτονα τον Κων. Μαρούδη.
ΕΙΚΟΝΑ 9γ. Το νέο Αρσάκειο από την οδό Σταδίου στην αρχική του μορφή (μηχανικός Αν. Θεοφιλάς, αρχιτ. Κων. Μαυρουδής) το 1905. Διακρίνεται το κτήριο τού Τυπογραφείου.
Εν τω μεταξύ το σχέδιο τροποποιήθηκε ώστε να επεκταθούν οι οικοδομές και προς την πλευρά των οδών Αρσάκη και Πανεπιστημίου. Τα Σχολεία μεταστεγάσθηκαν σε νοικιασμένα κτήρια και στον Φιλολογικό Σύλλογο Παρνασσό. Τον θεμέλιο λίθο των νέων κτηρίων έθεσε η Βασίλισσα Όλγα στις 26 Απριλίου 1900. Για την οικοδομή εργάστηκαν και άλλοι αρχιτέκτονες όπως ο Μπαλάνος, ο Λουδοβίκος Σνάιδερ και ο Οικονόμου, οι οποίοι δημιούργησαν ένα σχολικό συγκρότημα με ευρείς διαδρόμους και μεγάλες άριστα εξοπλισμένες τάξεις
ΕΙΚΟΝΑ 9δ. Το νέο Αρσάκειο (χωρίς τους πυργοειδείς τρούλους) από την οδό Σταδίου, με τα φωτιστικά τόξα τού αεριόφωτος το 1905
Τότε αποφασίστηκε και η δημιουργία τής Στοάς Αρσακείου στην προέκταση τής τότε οδού Πινακωτών (σήμερα Χαριλάου Τρικούπη). Πρόκληση για τις μαθήτριες τού Σχολείου αποτελούσε το γυάλινο στέγαστρο τής στοάς, στο οποίο έριχναν από τις τάξεις τους στραγάλια και άλλα μικρά αντικείμενα προκαλώντας μεγάλο θόρυβο
ΕΙΚΟΝΑ 9ε. Η στοά Αρσακείου
Επειδή το Σχολείο που χτίστηκε με δωρεά τής Ελένης Τοσίτσα είχε κατεδαφιστεί, ορίστηκε η πτέρυγα τού Σχολείου που κτίστηκε στον ίδιο χώρο να ονομάζεται «Τοσίτσειο».
ΕΙΚΟΝΑ 9στ. Αίθουσα διδασκαλίας στο νέο κτήριο τού Σχολείου. Πρόκειται για εξωτερικές μαθήτριες, όπως δείχνουν τα καπέλα στο βάθος (από λεύκωμα τού 1912)
Γρήγορα άρχισαν να διατυπώνονται παράπονα στον Τύπο για την εξωτερική ασυμβατότητα των νέων κτηρίων με το «Αρσάκειο Μέγαρο». Έτσι το 1907 αποφασίστηκε η αναμόρφωση των κτηρίων τής οδού Σταδίου και η επισκευή των προθηκών των καταστημάτων.
ΕΙΚΟΝΑ 10. Άποψη της οδού Σταδίου. Δεξιά διακρίνεται το Αρσάκειο με τους τρούλους που προσέθεσε ο Τσίλλερ.
ΕΙΚΟΝΑ 11: Η μαρκίζα που προσθεσε ο Τσίλλερ (1905) στην έξοδο της Στοάς Αρσακείου προς την Σταδίου.
Τα σχέδια ανετέθησαν στον αρχιτέκτονα Ερνέστο Τσίλλερ, ο οποίος προσέθεσε τους δύο τρούλους καθώς και την μεταλλική μαρκίζα στην πρόσοψη επί της οδού Σταδίου. Ο νέος αρχιτέκτονας τής Εταιρείας Α. Κριεζής ανέλαβε το 1911 την ανακαίνιση των εσωτερικών χώρων τού κτηρίου Τότε κατασκευάσθηκε θέατρο στη μεγάλη αίθουσα τελετών τού α΄ ορόφου επί τής οδού Πανεπιστημίου, καθώς και γυμναστήριο στη θέση τού παλαιού επί τής οδού Σταδίου.
ΕΙΚΟΝΑ 11α. Η αίθουσα τελετών τού Σχολείου στον α΄ όροφο
ΕΙΚΟΝΑ 11β. Αρσακειάδες ασκούνται στο μονόζυγο στο κλειστό γυμναστήριο τού νέου κτηρίου τού Σχολείου
Η αξιοποίηση τού οικοδομικού τετραγώνου με τη μορφή που έχει σήμερα ολοκληρώθηκε το 1925 με την ανέγερση επί τής οδού Πεσμαζόγλου οικοδομής που στέγαζε στο ισόγειο δύο καταστήματα και στους δύο ορόφους αίθουσες.
ΕΙΚΟΝΑ 12. Το κτήριο τής ΦΕ από την οδό Πανεπιστημίου (Εθνική Βιβλιοθήκη), περίπου το 1934.
Καθώς ο χρόνος περνούσε, η Αθήνα μεγάλωνε και το Σχολείο γρήγορα βρέθηκε στο κέντρο τής εμπορικής ζωής τής πόλεως, κάτι που καθιστούσε δύσκολη την πρόσβαση των νεαρών κοριτσιών σε αυτό. Συγχρόνως η πολυκοσμία και η αύξηση τής ηχορρύπανσης και τού αριθμού των μαθητριών έκανε το Δ.Σ. τής ΦΕ να σκέφτεται σοβαρά τη μεταφορά τού Σχολείου σε άλλη περιοχή, εκτός κέντρου, και την κατασκευή κτηρίου προσαρμοσμένου στις απαιτήσεις των συγχρόνων σχολείων της εποχής, ώστε σταδιακά να απομακρυνθούν τα Σχολεία από το κέντρο τής πόλεως. Όμως η τύχη και τα ιστορικά γεγονότα επεφύλασσαν στα κτήρια αυτά μια δεύτερη χρησιμοποίησή τους ως εκπαιδευτήρια κατά τη διάρκεια τού Β΄ Παγκοσμίου πολέμου.
Παναγιώτα Αν. Ατσαβέ
Αρσάκειο Μέγαρο