Παρθένης Κωνσταντίνος, Η Προσκύνηση των Μάγων, 1921
Η εορτή των Χριστουγέννων στις παραδοσιακά Χριστιανικές κοινωνίες διατηρεί κάτι το ξεχωριστό. Ακτινοβολεί φως, γαλήνη, αγάπη, ελπίδα. Είναι ευλογημένη εποχή γιατί εμπλέκει ολόκληρο τον κόσμο σε μια συνωμοσία αγάπης. Είναι η εορτή που «καταδιώκει» κάθε μοναχικό, κουρασμένο και εγκαταλελειμμένο άνθρωπο. Είναι συναίσθημα, γιατί η ζεστασιά των Χριστουγέννων δεν προέρχεται από τα φώτα, προέρχεται από όλες τις καρδιές μας που ξεχειλίζουν από αγάπη. Τα Χριστούγεννα έχουν δημιουργηθεί πάνω σε ένα όμορφο και ευαίσθητο παράδοξο. Η γέννηση ενός Άστεγου (του Χριστού) να γιορτάζεται σε κάθε σπίτι. Με τον τρόπο όμως που γιορτάζεται στις εκκοσμικευμένες χώρες, το βαθύτερο νόημα της συχνά αλλοιώνεται. Χάνεται μέσα στα πολυποίκιλα παιχνίδια. Η καταναλωτική υστερία και η πνευματική αδιαφορία συρρικνώνουν το θρησκευτικό ενδιαφέρον. Επιδείξεις πολυτελείας και κενοδοξίας παραμορφώνουν την ομορφιά της απλότητας και της αθωότητας. Η υπερφωταγωγημένη ερημία των απρόσωπων πόλεων αγωνίζεται να συσκοτίσει την σχεδόν υποχρεωτική ευθυμία. Στολισμένες οι βιτρίνες. Χαρμόσυνες οι κωδωνοκρουσίες των Ναών. Πανηγυρική η ατμόσφαιρα. Τα Χριστούγεννα έγιναν ένα κοινωνικό γεγονός αντί να είναι σταθμός στον πνευματικό μας αγώνα. Τα Χριστούγεννα κατά παραγγελία. Χριστούγεννα αισθησιακού και κοσμικού τύπου, χωρίς άρωμα μυστικής εμπειρίας. Κρατήσαμε μόνο τον συναισθηματικό διάκοσμο, την εμπορική εκμετάλλευση, τον στείρο θρησκευτικό βερμπαλισμό της εορτής και χάσαμε την σωτηριολογική διάσταση του γεγονότος. Τίποτα όμως δεν μπορεί να κρύψει τα «κοριτσάκια με τα σπίρτα» που όλο αυξάνονται.
Η Eκκλησία επιμένει. Επιμένει να ανακαλύπτει και να προβάλει το ουσιαστικό νόημα της εορτής. Η γέννηση του Χρίστου μοιάζει με εμβόλιο αγάπης που ενεργεί μυστικά και διαχέεται μακροπρόθεσμα στο σώμα της ανθρωπότητας. Η αγάπη όλο και περισσότερο προσελκύει το γενικό σεβασμό και θαυμασμό και αναγνωρίζεται ως η κατεξοχήν πανανθρώπινη αξία. Κάθε πιστός καλείται την περίοδο αυτή των εορτών σε εσωτερική ανασύνταξη. Είναι ιδιαίτερα σημαντικό ότι πρώτα ο Θεός εκδηλώνει την αγάπη Του. Και σ’ αυτήν την ποιότητα της αγάπης προσκαλεί όσους Τον ακολουθούν. Υπάρχει όμως μία αλλοίωση που τραυματίζει επικίνδυνα το νόημά της. Η υπέροχη αυτή λέξη χρησιμοποιείται σε διάφορες ονομασίες που μεταλλάσσουν το ουσιαστικό νόημά της.
Πού είναι η αγάπη που χάθηκε στον ερωτισμό;
Πού είναι ο αληθινός έρωτας που χάθηκε σε πάθη ακατανόμαστα;
Η αγάπη συνυφαίνεται με εθελουσία ταπείνωση. Ο Χριστός ήρθε στον κόσμο ως αθώο βρέφος. Πρόκειται για μια εκπληκτική ενέργεια, ασύλληπτη για τις συχνότητες της αντιληπτικής δυνατότητας των ανθρώπων.
Η αγάπη είναι μια κίνηση ελευθερίας από την αιχμαλωσία του εγωκεντρισμού. Μακροθυμεί, συγχωρεί, δεν ζηλεύει, δεν φέρεται με αλαζονεία, δεν υπερηφανεύεται, δεν οργίζεται, μετέχει στη χαρά, δεν περιορίζεται από κανένα σύνορο φυλετικό, κοινωνικό, πολιτικό.
Στην επιδημία πλεονεξίας και αδικίας που μαστίζει τις εκκοσμικευμένες κοινωνίες μας, στο αμόκ της βίας που στον αιώνα μας εκρήγνυται η αντίδραση των πιστών είναι η βίωση και προσφορά της αγάπης με ταπεινοφροσύνη και θυσιαστική διάθεση. Κανείς κοινωνικός θεσμός δεν μπορεί να αντικαταστήσει την εκκλησία σ’ αυτή την προσφορά. Αυτή είναι το διαχρονικό εργαστήριο αγάπης.
Ας προσεγγίσουμε αυτό το μέγεθος αγάπης με περισυλλογή, προσευχή, ευγνωμοσύνη για το υπέροχο αυτό δώρο του Θεού. Για να ανακαλύψουμε και να προσεγγίσουμε όμως αυτόν τον χαμένο θησαυρό της αγάπης πρέπει να γίνουμε προσκυνητές. Να αναζητήσουμε μέσα στη νύχτα το δικό μας αστέρι.
Να συντροφεύσουμε τους μάγους και τους ποιμένες στη δική τους πορεία για να βρούμε τον μεγάλο Απόντα της ζωής μας που θα μας λυτρώσει από το καθημερινό μαρτύριο ανεστιότητας και του εσωτερικού μας ανικανοποίητου.
Όσοι από μας θέλουν να βρίσκονται κοντά στην φάτνη, παρά στα ανάκτορα τον Ηρώδη, ας προσπαθήσουμε να ζήσουμε την εορτή και την ζωή μας με τέτοιο τρόπο ώστε να σταθούμε ικανοί να απολαύσουμε την ευφρόσυνο και βιωματική μας συμμετοχή στον χαρμόσυνο ύμνο «Χριστός γεννάται δοξάσατε».
Όταν η χαρά ξεπερνά τον θυμό. Όταν η συγχώρεση είναι ισχυρότερη από την δυσαρέσκεια. Όταν η ταπεινότητα είναι ισχυρότερη από την υπερηφάνεια. Όταν η αγάπη είναι ισχυρότερη από το μίσος τότε είναι Χριστούγεννα.
Τα Χριστούγεννα είναι ΕΣΥ κάθε φορά που μοιάζεις περισσότερο με το αληθινό πνεύμα των χριστουγέννων.
Καλά Χριστούγεννα!
Η Διευθύντρια
Ο Σύλλογος Διδασκόντων
ευχές