Μεγάλη επιτυχία σημείωσε η ημερίδα με θέμα «Χρειαζόμαστε τα κλασικά γράμματα σήμερα;» που πραγματοποιήθηκε το Σάββατο 19 Ιανουαρίου 2019 στα Αρσάκεια Σχολεία Ιωαννίνων και οργανώθηκε από τη Φιλεκπαιδευτική Εταιρεία σε συνεργασία με το Κέντρο Ελληνικών Σπουδών τού Πανεπιστημίου Harvard.

Η ημερίδα, κατά την οποία υπήρχε ταυτόχρονη διερμηνεία στα Ελληνικά και στα Αγγλικά, απευθυνόταν στους εκπαιδευτικούς Πρωτοβάθμιας και Δευτεροβάθμιας Εκπαίδευσης των Αρσακείων Σχολείων, αλλά και άλλων δημοσίων και ιδιωτικών σχολείων, καθώς και, γενικότερα, στα μέλη τής επιστημονικής και ερευνητικής κοινότητας.

Στο πρώτο μέρος ο Πρόεδρος τού Δ.Σ. τής Φιλεκπαιδευτικής Εταιρείας καθηγητής Γλωσσολογίας κ. Γεώργιος Μπαμπινιώτης και ο καθηγητής Κλασικής Ελληνικής Φιλολογίας στην Έδρα Francis Jones και καθηγητής Συγκριτικής Λογοτεχνίας στοΤμήμα Κλασικών Σπουδών τού Πανεπιστημίου Harvard, και Διευθυντής τού Κέντρου Ελληνικών Σπουδών (Washington, D.C.) τού  Πανεπιστημίου Harvard, Gregory Nagy, ο οποίος την προηγούμενη ημέρα βραβεύθηκε από τον Πρόεδρο τής Δημοκρατίας κ. Προκόπη Παυλόπουλο με το «Παράσημο τού Ταξιάρχη τού Τάγματος τής Τιμής», τοποθετήθηκαν επί τού θέματος τής ημερίδας, ακολούθησε μεταξύ τους συζήτηση και κλείνοντας το α΄ μέρος συνυπέγραψαν τη συνέχιση τής συμφωνίας συνεργασίας τής Φιλεκπαιδευτικής Εταιρείας και τού Κέντρου Ελληνικών Σπουδών τού Πανεπιστημίου Harvard.

Στην ομιλία του ο καθηγητής G. Nagy ανέλυσε τη φυσιογνωμία των κλασικών σπουδών σήμερα στις ΗΠΑ και την Ευρώπη ενώ αναφέρθηκε ειδικότερα στη δυνατότητα των αρχαίων κλασικών κειμένων να"μιλούν" για τη σκέψη και τα συναισθήματα τού ανθρώπου, θεμελιώνοντας ουσιαστικά την έννοια τού ανθρωπισμού.

Με αναφορά στο έργο τής αρχαίας ποιήτριας Σαπφούς ο καθηγητής Nagy ανέλυσε στην αρχαιοελληνική έννοια τής αγωγής, όπως αυτή επιτυγχανόταν μέσω τής ποίησης, τού χορού, τού θεατρικού λόγου, τής μουσικής, τής φιλοσοφίας, ενώ εστίασε ιδιαίτερα στις δυνατότητες που έχει η σύγχρονη εκπαίδευση να αξιοποιήσει τις ιδέες των κλασικών κειμένων για να αναπτύξει τον συναισθηματικό και λογικό κόσμο τού νέου ανθρώπου.

Ο καθηγητής Γ. Μπαμπινιώτης στην εισήγησή του επεσήμανε, μεταξύ άλλων, πως ό,τι ονομάζουμε σήμερα "πολιτισμό", οι αρχαίοι Έλληνες το ονόμαζαν "παιδεία", την οποία συνέδεσαν με την πολύπλευρη καλλιέργεια τής προσωπικότητας τού ανθρώπου μέσω τής επαφής του με όλες τις μορφές τέχνης.

Απαντώντας στο ερώτημα που έθεσε ο τίτλος τής ημερίδας, «Χρειαζόμαστε τα κλασικά γράμματα σήμερα;», ο Πρόεδρος τής Φ.Ε. τόνισε ότι χρειαζόμαστε τα κλασικά γράμματα, κατ’ αρχάς για το περιεχόμενό τους, για τις αξίες, τις έννοιες και τα μηνύματα που δημιούργησε ο αρχαίος ελληνικός στοχασμός.

Τα στοιχεία αυτά αποτυπώθηκαν στα κλασικά κείμενα, αποτέλεσαν τη βάση τού Ευρωπαϊκού πολιτισμού (μαζί με τις επιρροές τού ρωμαϊκού δικαίου και τού Χριστιανισμού) και μας βοηθούν σήμερα να αναζητήσουμε την βαθύτερη ουσία και αξία τού ανθρώπου. Ταυτόχρονα μας επιτρέπουν να αντιτάξουμε στη σύγχρονη ανθρωπιστική κρίση (πόλεμο, προσφυγικό ζήτημα, φανατισμό) τον ελληνικό ανθρωπισμό, αντλώντας από τον αρχαίο πολιτισμό την ανθρωποκεντρικότητα που βασίζεται, όμως, όχι στην ατομοκρατία αλλά στην αρμονική συνεργασία και ενσωμάτωση τού ανθρώπου μέσα στην κοινωνία.

Άλλωστε, όπως επεσήμανε ο καθηγητής, η ίδια η "κρίση" που κλονίζει σήμερα την Ευρώπη οφείλεται ακριβώς στην εγκατάλειψη τού ανθρωπισμού, όπως αυτή εκφράζεται με την υποβάθμιση των κλασικών γραμμάτων, την απαξίωση των κλασικών κειμένων και την ωφελιμιστική, χρησιμοθηρική προσέγγιση τής αξίας τού ανθρώπου σε διεθνές επίπεδο.

Ο Πρόεδρος τής Φ.Ε. προσέθεσε ότι τα κλασικά κείμενα μας επιτρέπουν να έλθουμε σε επαφή με τον αρχαίο ελληνικό λόγο, τη σκέψη, δηλαδή, που εκφράστηκε μέσω μιας γλώσσας που ομιλείται αδιαλείπτως επί 40 αιώνες, και, κατ’ επέκταση, με τον αρχαίο ελληνικό πολιτισμό που είναι ένας "πολιτισμός κειμένων" στα οποία προσφεύγει όλη η ανθρωπότητα όταν αναζητά λύσεις στα βαθύτερα προβλήματα τού ανθρώπου.

Από τη συζήτηση που ακολούθησε τις τοποθετήσεις των καθηγητών Μπαμπινιώτη και Nagy, τον συντονισμό τής οποίας είχε η Νίκη Τσιρώνη, βυζαντινολόγος (Ινστιτούτο Ιστορικών Ερευνών, Εθνικό ίδρυμα Ερευνών, Fellow CHS, Washington, D.C.),  προέκυψε ότι ασφαλώς δεν μπορούμε σήμερα να δημιουργήσουμε έναν πολιτισμό όμοιο με τον αρχαίο ελληνικό, καθώς κάτι τέτοιο θα αποτελούσε μη αποδεκτή μίμηση.

Μπορούμε όμως από τα κλασικά κείμενα να πάρουμε έμπνευση, πρότυπα, ιδέες, προβληματισμούς και, μέσω τής παιδείας, να καλλιεργήσουμε την προσωπικότητα τού σύγχρονου νέου.

Τέλος, οι ομιλητές παρατήρησαν ότι η σχέση με τα κλασικά γράμματα αποτελεί πηγή αυτογνωσίας, οδηγεί στην ανακάλυψη τής ουσίας τού ανθρώπου και προκαλεί συναισθήματα υπερηφάνειας σε έναν λαό που αναζητά την για πολύ καιρό την ξεχασμένη ταυτότητά του.

Στο δεύτερο μέρος τής ημερίδας εκπαιδευτικοί των Αρσακείων Σχολείων Ιωαννίνων παρουσίασαν διδακτικές προτάσεις με τις οποίες καθίσταται δυνατή η ανάδειξη τής σπουδαιότητας των κλασικών γραμμάτων για τον σύγχρονο άνθρωπο.

Ειδικότερα, παρουσιάστηκαν τα παρακάτω διδακτικά σενάρια:

• "Αιγός ποταμοί. Διερευνώντας ηγετικά χαρακτηριστικά",  Παύλος Μαυρόγιαννης, φιλόλογος,
        Διευθυντής Αρσακείου Λυκείου Ιωαννίνων.
• "Αισώπου μύθοι – Η διαχρονική παιδαγωγική αξία τους", Ελένη Παπανικολάου, δασκάλα, MΑ, Διευθύντρια Αρσακείου
         Δημοτικού Ιωαννίνων.
• "Η διαχρονικότητα τής αριστοτελικής επαγωγής. Η μορφή της σήμερα και η χρήση της στη διδασκαλία των Φυσικών
         Επιστημών στη δευτεροβάθμια εκπαίδευση",  Αικατερίνη Τάτση, φυσικός, MSc, PhD, Διευθύντρια Αρσακείου
         Γυμνασίου Ιωαννίνων, και Χρηστίνα Πλακούτση, φιλόλογος, MA, καθηγήτρια Αρσακείου Γυμνασίου Ιωαννίνων.
• "Εμφύλιος πόλεμος. Κερκυραϊκά (427 π.Χ.) – Συρία 2019. Συγκριτική προσέγγιση", Χρήστος Τσατσούλης, φιλόλογος, ΜΑ,
         καθηγητής Αρσακείου Λυκείου Ιωαννίνων.

Η συζήτηση που πραγματοποιήθηκε τόσο στο πρώτο μέρος τής ημερίδας, μεταξύ των πανεπιστημιακών καθηγητών και τού πολυπληθούς κοινού, όσο και στο δεύτερο μέρος, μεταξύ των εκπαιδευτικών των Αρσακείων Σχολείων Ιωαννίνων και των εκπαιδευτικών και των συμμετεχόντων από την ευρύτερη περιοχή των Ιωαννίνων που παρακολούθησαν την ημερίδα, ανέδειξε τη σπουδαιότητα των κλασικών γραμμάτων σε όλους σχεδόν τους τομείς τής σύγχρονης ζωής.

Και, παράλληλα, προέβαλε την ιδιαίτερη σημασία τού παιδαγωγικού και εκπαιδευτικού έργου που πραγματοποιείται στα Αρσάκεια Σχολεία Ιωαννίνων, τα οποία συνεισφέρουν δυναμικά στη συνέχιση τού μακραίωνου πνευματικού πολιτισμού τής Ηπείρου.

CHS

Harvard

ημερίδα

κλασικά γράμματα

Φιλεκπαιδευτική Εταιρεία