Αρσάκεια - Τοσίτσεια Εκάλης

image001Με το όγδοο τεύχος του το Νεογράφημα μπαίνει στον τρίτο χρόνο ζωής του. Η εφημερίδα μας γεννήθηκε, μεγάλωσε, άνθισε και συνεχίζει να καρποφορεί βαθιά ριζωμένη στο εύφορο έδαφος του Σχολείου μας. Αυτό είναι, το Αρσάκειο Γυμνάσιο Θεσσαλονίκης της Φιλεκπαιδευτικής Εταιρείας, που τρέφει καθημερινά τους νεαρούς συντάκτες του Νεογραφήματος, ανοίγοντάς τους νέους ορίζοντες γνώσης και θέασης του κόσμου, νέα δροσιστικά παράθυρα για να αναπνεύσουν τα όνειρά τους, καινούργια μονοπάτια χαραγμένα με τον δικό τους δραστήριο βηματισμό. Καθώς το Νεογράφημα μεγαλώνει μαζί με το Σχολείο μας, αποτυπώνει στις σελίδες του μέρος του πλούτου που κοινωνείται ανάμεσα σε ανθρώπους προσηλωμένους στην καλλιέργεια της γνώσης, της σκέψης και του αισθήματος, αλλά και της μετάπλασης όλων αυτών σε περιεχόμενο και ποιότητα σχέσης –με τον χώρο, τον χρόνο, τον διπλανό. Μέσα από κάθε σχολικό μάθημα, χωρίς εξαίρεση, αποκτά σώμα και μορφή μια στάση ζωής που αντιμάχεται το κίβδηλο, το επιπόλαιο, το επιφανειακό. Μέσα από αυτήν την καθημερινή άσκηση στη «διάκριση των γεγονότων» (θεωρητικών και πρακτικών, ποσοτικών και ποιοτικών, κοινωνικών και προσωπικών), θεμελιώνεται σε στέρεες βάσεις αυτό που κάθε παιδί και κάθε έφηβος δικαιωματικά αξίζει: να ονειρεύεται έναν κόσμο πιο δίκαιο, πιο αληθινό, πιο ανθρώπινο.

Αγαπημένα μας παιδιά,

1729οι γιορτινές μέρες, όπως η σημερινή αλλά και αυτές που ακολουθούν, είναι μέρες πυκνές. Σήμερα γιορτάζουμε εδώ στο Σχολείο μας, αύριο η πόλη μας θα γιορτάσει στις εκκλησίες της τον πολιούχο της άγιο Δημήτριο και συνάμα την απελευθέρωσή της από την οθωμανική κατοχή, μεθαύριο θα γιορτάσουμε την επέτειο του «Όχι», που βροντοφώναξε σύσσωμος ο ελληνικός λαός ενάντια στις σκοτεινές δυνάμεις του φασισμού, και θα τιμήσουμε την εποποιία του ’40. Όλα αυτά τα δραματικά γεγονότα είναι που συνυφάνθηκαν, δίνοντας σχήμα και μορφή σε αυτή τη σημαία, που μόλις παραδόθηκε από τους σημαιοφόρους της περασμένης χρονιάς στους φετινούς. Δύο μόνο λόγια για αυτή τη στιγμή· δυο λόγια για τη σημαία και τα χέρια.

1678
Σμιλεύοντας τον χρόνο...[1]

1461Τη φετινή χρονιά τα Αρσάκεια-Τοσίτσεια Σχολεία της Φιλεκπαιδευτικής Εταιρείας κλείνουν 180 χρόνια ζωής από την ίδρυσή τους το έτος 1836. Σε καιρούς δύσκολους έρχονται να χαρούν και να γιορτάσουν. Τι άραγε; Καθώς η πυκνωμένη μνήμη συναντά την παρουσία και το όραμα που αδιάκοπα συνυφαίνεται στα Σχολεία μας, έρχονται να γιορτάσουν την αναμέτρησή τους με τον χρόνο.

Μάλλον δεν υπάρχει πιο αινιγματικός σύντροφος, πιο διφορούμενος εχθρός αλλά και πιο αδέκαστος κριτής στη ζωή του ανθρώπου από τον χρόνο. Οι άνθρωποι, για να συμφιλιωθούν κάπως μαζί του και να τον τιθασεύσουν, επινόησαν την καταμέτρησή του σε λεπτά, ώρες, μήνες, χρόνια κι αιώνες. Όμως αυτός, ο «πανδαμάτωρ χρόνος» που όλα τα αφανίζει, δεν σκιάζεται ούτε κλονίζεται από τις μετρήσεις... Στέκει πάντα εκεί κυρίαρχος, να διαφεντεύει τη ζωή του ανθρώπου και να την ορίζει αδυσώπητα. Λένε πως ο σοφός βασιλιάς Σολομώντας[2], για να μη λησμονεί την παντοκρατορία του χρόνου και το εφήμερο του ανθρώπου, είχε δώσει εντολή στους χρυσοχόους του να σκαλίσουν πάνω στα δαχτυλίδια που φορούσε το επίγραμμα «όλα θα περάσουν».

Στο πλαίσιο τής συνεργασίας τής Φιλεκπαιδευτικής Εταιρείας με το Κέντρο Ελληνικών Σπουδών τού Πανεπιστημίου Harvard, θα πραγματοποιηθεί το Σάββατο 23 Ιανουαρίου 2016 στα Αρσάκεια Σχολεία Θεσσαλονίκης Ημερίδα με θέμα : «Η έννοια τού ήρωα στην αρχαιότητα και η διαχρονική της εξέλιξη. Ένα σημαντικό παιδευτικό εργαλείο».

Έναρξη των εργασιών τής Ημερίδας από τον Πρόεδρο τού Δ.Σ. τής Φιλεκπαιδευτικής Εταιρείας, Καθηγητή Γεώργιο Μπαμπινιώτη.

Πρώτο μέρος: Διαχρονικές και Συγχρονικές Απόψεις για τον Ήρωα στο Harvard και σε  άλλα πανεπιστήμια.
Ο Καθηγητής Gregory Nagy (Πανεπιστήμιο Harvard) και ομάδα ερευνητών του CHS μοιράζονται τα αποτελέσματα της δουλειάς τους πάνω στους αρχαίους Έλληνες ήρωες στο Harvard και σε άλλα πανεπιστήμια. Επί τέσσερεις και πλέον δεκαετίες, ο Καθηγητής Nagy βοηθά νέους αναγνώστες να εξοικειώνονται με έννοιες για τον αρχαίο  Έλληνα ήρωα, χρησιμοποιώντας αρχαίες και σύγχρονες πηγές. Μαζί με την εκπαιδευτική ομάδα του CHS, ο Καθηγητής Nagy έχει εισαγάγει πάνω από 10.000 προπτυχιακούς φοιτητές του Harvard και δεκάδες χιλιάδες συμμετεχόντων στο HeroesX στην «τέχνη της αργής ανάγνωσης» των λεκτικών και εικαστικών αριστουργημάτων της Αρχαίας Ελλάδας. Σε αυτή τη συνεδρία, η ομάδα του CHS θα παρουσιάσει μεγάλο αριθμό  θεμάτων, όπως είναι τα κύρια χαρακτηριστικά του αρχαίου Έλληνα ήρωα, η χρήση ψηφιακών εργαλείων και πλατφορμών για την υποστήριξη τής μάθησης και τής έρευνας, καθώς και οι τελευταίες προσπάθειες τής ομάδας για την ανάπτυξη συζήτησης στην ευρύτερη κοινότητα.


1230Στο Γεροντικό, μια συλλογή με ιστορίες μοναχών που έζησαν πριν από αιώνες στην έρημο της Αιγύπτου, διασώζεται μια παράξενη ιστορία. «Κάποτε, πριν από πολύ καιρό, ένας άγιος γέροντας που τον έλεγαν Παμβώ, φύτεψε ένα ξερό κούτσουρο πάνω σ’ ένα βουνό. Κι ανάθεσε στον νεαρό μαθητή του, τον μοναχό Ιωάννη, να το ποτίζει κάθε μέρα ώσπου να ζωντανέψει ξανά. Κάθε μέρα, λοιπόν, ο νεαρός Ιωάννης γέμιζε έναν κουβά νερό κι ανέβαινε στο βουνό. Για να φτάσει στην κορυφή, περπατούσε όλη μέρα. Ξεκινούσε από το μοναστήρι με την ανατολή του ήλιου και γύριζε με τη δύση. Κάθε πρωί ανέβαινε με τον κουβά του στο βουνό, για να ποτίσει ένα ξερό κλαδί, και κάθε βράδυ γυρνούσε στο μοναστήρι, όταν είχε πια σκοτεινιάσει. Και το έκανε αυτό κάθε μέρα για τρία ολόκληρα χρόνια. Και ένα ωραίο πρωί ανεβαίνει στο βουνό και... τι να δει; Το ξερόκλαδο είχε γεμίσει με μπουμπούκια και ανθούς!»

Ό,τι και να πει κανείς, αυτή η ιστορία –με τη μέθοδο που προτείνει– κρύβει κάποιο μεγαλείο! Και δεν θα ήταν εντελώς παράταιρο να ισχυριστεί κανείς, ότι σήμερα ξεκινά και για μας μια περίοδος στη ζωή μας ανάλογη με αυτή του νεαρού Ιωάννη. Σε μια εποχή άνυδρη και ξερή, εμείς θα ξεκινήσουμε κάθε πρωί να ανεβαίνουμε ο καθένας το δικό του βουνό, κρατώντας στο χέρι τον δικό του κουβά, με πίστη και ελπίδα πως μπορούμε να αλλάξουμε τον κόσμο. Κάποιοι θα πουν πως είναι μάταιος ο αγώνας μας κι ανώφελος.. Κι όμως! Αυτή η καθημερινή μας πράξη –με συνέπεια εκτελεσμένη, από το πρωινό χτύπημα του κουδουνιού μέχρι το απαλό κλείσιμο του τελευταίου βιβλίου μας το βράδυ– κρύβει μια δύναμη που μπορεί να γκρεμίσει τείχη θεόρατα, αν πρέπει, ή, αν θέλει, να βάλει σε κίνηση τους πλανήτες. Κι αυτή η δύναμη δεν είναι άλλη από τον ρυθμό.

1181Το σχολείο, όταν είναι ζωντανό, μοιάζει με κυψέλη. Για τον ανυποψίαστο, μπορεί να φαντάζει ακατανόητη η σπουδή, η προσήλωση και η επιμονή, με την οποία αυτό το πολύβουο μελίσσι αφοσιώνεται στο έργο του, κάθε μέρα που περνά. Για πολλούς φαντάζει μάταιος κόπος, σε έναν κόσμο που δείχνει να έχει απολέσει τα κριτήρια και τις αξίες του. Για όλους εμάς, όμως, αυτή η σπουδή είναι και χρέος και ευθύνηκαι χαρά. Χρέος ενός σχολείου δεν είναι, απλώς και μόνο, να διδάσκει μαθήματα. Το χρέος μας ως δασκάλων, στο Αρσάκειο Γυμνάσιο Θεσσαλονίκης, είναι «να διδάσκουμε μαθητές».

Στο τεύχος με τις «Σχολικές Δραστηριότητες» αποτυπώνονται οι διευρυμένες κι εναλλακτικές μορφές εκπαίδευσης αλλά και ο καρπός τους κατά τη φετινή χρονιά. Αυτό που ίσως μόνο ένα εξασκημένο μάτι μπορεί να διακρίνει, κι αξίζει να τονιστεί, είναι πως αυτός ο καρπός είναι αποτέλεσμα συλλογικής εργασίας –μαθητών και καθηγητών. Μοιάζει με την καρποφορία της κυψέλης, που συνέλεξε με διάκριση, υπομονή και σοφία από πολλούς και διαφορετικούς ανθούς το νέκταρ τους κι έφτιαξε το δικό της μέλι. Έτσι πρέπει να διαβαστούν οι σχολικές δραστηριότητες: ως μια δημιουργική μεταγραφή του Προγράμματος Σπουδών· να κατανοηθούν ως ευκαιρίες που δόθηκαν για βιωματική ανάπλαση της γνώσης και προέκτασή της σε αχαρτογράφητα τοπία, όπου το κυρίαρχο αίσθημα ήταν η έκπληξη.

1137a1
Κλικ για να δείτε
τον Οδηγό Σπουδών
Στο Αρσάκειο Γυμνάσιο Θεσσαλονίκης, όπως και σε όλα τα Αρσάκεια Σχολεία, διεξάγεται ένας καθημερινός αγώνας που στοχεύει –σε περίοδο βαθιάς οικονομικής αλλά και πνευματικής κρίσης– να αποκαταστήσει τη σχολική πραγματικότητα ως τόπο πολύπλευρης σπουδής, στίβο ευγενούς άμιλλας και καλλιέργειας Ανθρώπων. 
Είναι γνωστό ότι η δευτεροβάθμια εκπαίδευση, και ειδικότερα το Γυμνάσιο, σηματοδοτεί μια πολυεπίπεδη και εξαιρετικά κρίσιμη μετάβαση του μαθητή σε έναν καινούργιο κόσμο. Ο κόσμος των γυμνασιακών χρόνων χαρακτηρίζεται από έντονους μετασχηματισμούς, εξωτερικούς και εσωτερικούς, και καθοριστικές ψυχικές εγχαράξεις που τροχιοδρομούν την εφηβική προσωπικότητα προς την ενηλικίωση. Η μετάβαση από την παιδικότητα στην ωριμότητα, η αναζήτηση ταυτότητας προσωπικής, η αλλαγή στο πρόσωπο αναφοράς στη σχολική καθημερινότητα (από τον «δάσκαλό μου» στους πολλούς καθηγητές), αλλά και η σταδιακή εξειδίκευση σε γνωστικά αντικείμενα που εισάγουν στον γοητευτικό –αλλά και απαιτητικό– κόσμο της επιστήμης, σε συνδυασμό με την απαίτηση για σταδιακή χειραφέτηση από τα γονικά πρότυπα, αλλά και για πιο ενεργή και διευρυμένη κοινωνικοποίηση σε μεγαλύτερα και μη ελεγχόμενα συστήματα, είναι μερικοί από αυτούς.

Στο πλαίσιο υλοποίησης και ανάδειξης τού Σχεδίου Δράσης «MEWE – Ταυτότητα, Ετερότητα, Κοινότητα (εγώ κι εσύ γινόμαστε εμείς)» για το σχολικό έτος 2014-15, το Αρσάκειο Γυμνάσιο Θεσσαλονίκης προχώρησε στο σχεδιασμό τής σχολικής ιστοσελίδας του (blog), την οποία μπορείτε να επισκεφτείτε πατώντας στο παραπάνω εικονίδιο ή στη διεύθυνση: https://arsakeiogt.wordpress.com/

Ακολουθεί το κείμενο υποδοχής στην ιστοσελίδα.

ΑΡΧΑΙΟΣ ΗΧΟΣ με φρέσκο αεράκι

1Το Αρσάκειο Γυμνάσιο Θεσσαλονίκης είναι ένας τόπος. Τόπος φανερός, μα και μυστικός. Αυτός ο τόπος, καθώς συναντιούνται κάθε μέρα πλήθος υπάρξεις -ορατές και αόρατες- κάθε μια με το δικό της ήχο και το δικό της χρώμα, γίνεται ένας τόπος πυκνός. Συνομιλούν σ’ αυτόν τα όνειρα και οι αγωνίες μικρών και μεγάλων (μαθητών, δασκάλων και γονιών) κι έτσι μεταμορφώνεται σε έναν καμβά ηχητικής πολυχρωμίας, σαν τον πίνακα «Ancient Sound - Αρχαίος Ήχος» που ζωγράφισε το 1925 ο Paul Klee και κοσμεί την ιστοσελίδα μας.

Μέσα από αυτή την ιστοσελίδα θελήσαμε να μοιραστούμε αυτούς τους ήχους και τα χρώματα, που συνθέτουν τη ζωή μας -όχι από διάθεση αυτοπροβολής ή αυταρέσκειας αλλά κινούμενοι από μια καλοπροαίρετη περιέργεια: Άραγε, τι χρώματα παίρνει ο αρχαίος ήχος, όταν συναντιέται με το φρέσκο αεράκι; Κοκκινίζει ποτέ από συστολή το κεραμιδί τής σοφίας ή μήπως λαμπυρίζει από κρυφό καμάρι σαν το κεχριμπάρι, όταν συναντιέται με τους ιριδισμούς τού βλέμματος ενός παιδιού που ανθοβολεί; Ενός παιδιού, που έκπληκτο ανακαλύπτει πόσο γνώριμη, οικεία και λυτρωτική τού είναι αυτή η σοφία;