epikoinonia 55-1

Τεύχος του περιοδικού
ΕΠΙΚΟΙΝΩΝΙΑ
αφιερωμένο στους
Αγώνες Λόγου και Τέχνης

Ημερολόγιο

Δεκέμβριος 2024
Τον προηγούμενο μήνα   Τον επόμενο μήνα
Κ Δ Τ Τ Π Π Σ
week 49 1 2 3 4 5 6 7
week 50 8 9 10 11 12 13 14
week 51 15 16 17 18 19 20 21
week 52 22 23 24 25 26 27 28
week 1 29 30 31
Την Παρασκευή 7 Δεκεμβρίου 2012, το Θέατρο των Αρσακείων Σχολείων Ψυχικού γέμισε με ήχους και μουσικές, μελωδίες και συγχορδίες από την ψυχή μαθητών και μαθητριών τής ευρύτερης αρσακειακής οικογένειας αλλά και των καταξιωμένων μουσικών κ. Νότη Μαυρουδή και Γιώργου Ψυχογιού. Αφορμή ήταν η απονομή των βραβείων τού Γ΄ Διαγωνισμού Οργανικής Σύνθεσης και Μελοποιημένου Στίχου, ενός από τα διαγωνιστικά μέρη των Αγώνων Λόγου και Τέχνης που προκηρύσσει η Φιλεκπαιδευτική Εταιρεία για τους μαθητές των Γυμνασίων και των Λυκείων της από το 2008.
Οι Αγώνες Λόγου και Τέχνης, έμπνευση τής Επόπτριας των Σχολείων τής Φ.Ε. κ. Βασιλικής Παπαπέτρου, ξεκίνησαν πριν από 5 χρόνια με σκοπό την ενθάρρυνση και την ανάδειξη τής νεανικής δημιουργίας και έμπνευσης, όπως αυτή εκφράζεται όχι μόνο λογοτεχνικά (ποίηση – διήγημα) αλλά και εικαστικά (ζωγραφική – φωτογραφία – ταινία μικρού μήκους). Όλες αυτές οι δημιουργίες των μαθητών συγκίνησαν καταξιωμένους λογοτέχνες, εικαστικούς και σκηνοθέτες, που όλα αυτά τα χρόνια στήριξαν τον θεσμό ως μέλη των Κριτικών Επιτροπών. Δημιουργοί με προσωπική σφραγίδα και πανελλήνια λάμψη στον χώρο τους, όπως οι Τώνης Λυκουρέσης, Τάσος Μπουλμέτης, Νίκος Παναγιωτόπουλος και Γιάννης Σμαραγδής από τον χώρο τού κινηματογράφου, Βασίλης Βασιλικός, Γιώργος Βέης, Νίκος Δαββέτας, Μάρω Δούκα, Ιωάννα Καρυστιάνη, Γιάννης Κοντός, Μένης Κουμανταρέας, Γιώργος Μαρκόπουλος, Τζένη Μαστοράκη, Κώστας Μουρσελάς, Χρήστος Οικονόμου, Αθηνά Παπαδάκη, Τίτος Πατρίκιος, Βαγγέλης Ραπτόπουλος, Πέτρος Τατσόπουλος, Αντώνης Φωστιέρης και Δήμητρα Χριστοδούλου από τον χώρο τής λογοτεχνίας, Γιώργος Λαζόγκας από τον εικαστικό χώρο, βρίσκονται κάθε χρόνο κοντά στους μαθητές τού Αρσακείου αξιολογώντας τα έργα τους και μιλώντας μαζί τους.
Κάποια στιγμή όμως κρίθηκε αναγκαίο να δοθεί και μουσική διάσταση στον διαγωνιστικό αυτό θεσμό και έτσι χιλιάδες νότες πήραν μελωδική μορφή ανάλογα με τα ακούσματα και τα μουσικά ενδιαφέροντα των μαθητών-δημιουργών. Ο μουσικός διαγωνισμός των Αγώνων Λόγου και Τέχνης έχει φιλοξενήσει στην κριτική του επιτροπή ονόματα όπως των Διονύση Τσακνή, Κώστα Θωμαΐδη, Δημήτρη Σέμση και εφέτος τού Γιώργου Ψυχογιού, που για δεύτερη χρονιά παρακολουθεί από κοντά τη μαθητική μουσική έκφραση, και τού Νότη Μαρουδή.

 Η εφετινή τελετή απονομής των μουσικών βραβείων ξεκίνησε δυναμικά με το σύνθημα-πρόταση τού Γιώργου Ψυχογιού «Δημιουργία κόντρα στην γκρίνια». «Η σημερινή ημέρα είναι αφιερωμένη στη νεανική δημιουργία, μοναδική απάντηση ενάντια στην γκρίνια που μας καθηλώνει καθημερινά στην παθητικότητα» είπε χαρακτηριστικά. Παίρνοντας τη σκυτάλη ο Νότης Μαυρουδής τόνισε ότι «στη δημιουργία σημασία έχει να πας στην πηγή. Και ο κόσμος σήμερα –όλοι, όχι μόνο οι ηλικιωμένοι οι οποίοι οδήγησαν τα πράγματα στη σημερινή κατάσταση, αλλά και οι νέοι– έχει μεγάλη ευθύνη για το ποια πηγή θα διαλέξει. Αυτή είναι η σημερινή ευθύνη για τη διαμόρφωση τής αυριανής κατάστασης πραγμάτων».
«Κάθε κομμάτι είχε την ιδιαιτερότητα του», τόνιζαν συνεχώς οι δύο μουσικοί, που ξάφνιασαν υπέροχα μαθητές και καθηγητές με την ποικιλία απόψεων που εξέφραζαν, παρουσιάζοντας έτσι με τον πιο εύγλωττο τρόπο τον πλουραλισμό στην τέχνη, πόσω μάλλον στη μουσική. Υπήρξε μεταξύ τους μια ευχάριστη διάσταση στις απόψεις τους, ένας εποικοδομητικός διάλογος σχετικά με την πρωτοτυπία και την αυθεντικότητα στη μουσική δημιουργία. Αναφέρθηκαν και οι δύο στο ανέφικτο τής παρθενογένεσης και στους «καλούς κλέφτες τής μουσικής», επισημαίνοντας ότι στη μουσική σύνθεση σημασία έχει όχι να μη θυμίζει κάτι αλλά να γίνει κτήμα τού δημιουργού, να είναι ο εαυτός του: «η μουσική που φτιάχνω είμαι εγώ. Δεν κλέβω. Ό,τι παίρνω είναι κομμάτι τού εαυτού μου, με αφορά και το κάνω δικό μου».
Την τελετή απονομής προλόγισε και παρουσίασε η κ. Αγγέλα Μεταλληνού, καθηγήτρια Γερμανικών τού Β΄ Αρσακείου Γυμνασίου Ψυχικού, ενώ τους μουσικούς και το έργο τους παρουσίασαν οι καθηγήτριες Μουσικής κ. Μαρία Τασσοπούλου (Α΄ Αρσάκειο-Τοσίτσειο Γυμνάσιο Εκάλης) και Μαρία Μιχαλοπούλου (Α΄ Αρσάκειο Γυμνάσιο Ψυχικού), μέλη τής Οργανωτικής Επιτροπής των Αγώνων. Μεταξύ των εκπαιδευτικών των Αρσακείων – Τοσιτσείων Σχολείων που πασχίζουν καθημερινά για μια πιο εμπνευσμένη εκπαίδευση είναι και τα υπόλοιπα μέλη τής Οργανωτικής Επιτροπής: Έφη Ταμπακάκη (Διευθύντρια τού Α΄ Αρσακείου Γυμνασίου Ψυχικού), οι φιλόλογοι Θεανώ Σοφικίτου (Α΄ Αρσάκειο Λύκειο Ψυχικού), Αφροδίτη Μέρμηγκα (Β΄ Αρσάκειο-Τοσίτσειο Λύκειο Εκάλης), Ευτυχία Σταματέλου (Β΄ Τοσίτσειο Γυμνάσιο Εκάλης), Βίκτωρ Βαβαρούτσος (Αρσάκειο Λύκειο Θεσσαλονίκης) και οι μουσικοί Κωνσταντίνα Γύφτουλα (Β΄ Αρσάκειο Γυμνάσιο Ψυχικού) και Αναστασία Γκίνη (Αρσάκειο Γυμνάσιο Θεσσαλονίκης).
Κατά την τελετή απονομής οι βραβευμένοι μαθητές ερμήνευσαν ζωντανά τις συνθέσεις τους στο κοινό και ακολουθούσε διάλογος με τους μουσικούς για την επιλογή των κομματιών, την έμπνευση, την τεχνική τους αρτιότητα και τα συναισθήματα που προκαλούσαν.

Τα βραβεία απονεμήθηκαν στους παρακάτω μαθητές:

Στην κατηγορία Οργανική σύνθεση:
Α΄ βραβείο
Μάνος Χονδρογιάννης (Α΄ τάξη, Β΄ Αρσάκειο Λύκειο Ψυχικού)
Beautiful Sunset
«Ξέρει να οικειοποιείται τα σύγχρονα μουσικά ρεύματα» σχολίασε ο κ. Ν. Μαυρουδής και προέτρεψε τον Μάνο να διεισδύσει ακόμα περισσότερο στο βάθος τής μουσικής και να ανακαλύψει ακόμα πιο σύνθετες φόρμες. Ενώ ο κ. Ψυχογιός τον παρακίνησε να μην παρασυρθεί από την ολοφάνερη ευκολία του να συνθέτει ήχους, ώστε στις επόμενες συνθέσεις του να ξεπεράσει τον απλό εμπορικό ήχο, τόσο όμως άρτιο που κέρδισε το α΄ βραβείο.

Β΄ βραβείο (από κοινού)
Μάρω Μαλλιαρουδάκη (Α΄ τάξη, Α΄ Αρσάκειο Λύκειο Ψυχικού)
Το ταξίδι
Το θαυμάσιο παίξιμο και τον υπέροχο ήχο που έβγαινε από το βιολί τής Μάρως θαύμασαν και οι δύο κριτές, καθώς και το γεγονός ότι υπήρχε ταυτότητα στη μουσική της σύνθεση, η οποία βασιζόταν σε ένα συγκεκριμένο μοτίβο, μια μελωδία κατανοητή και αναγνωρίσιμη, που μπορεί να τραγουδηθεί από τον ακροατή. Η Μάρω παρουσίασε τη σύνθεσή της με συνοδό στο πιάνο τη μητέρα της, γεγονός που δείχνει ότι η μουσική είναι βασικό στοιχείο ενότητας στην οικογένειά τους.

Βασιλίνα Υφαντή (Γ΄ τάξη, Αρσάκειο Λύκειο Θεσσαλονίκης)
Itinere Mortis (Πορεία θανάτου)
Η απόφοιτος πλέον τού Αρσακείου Θεσσαλονίκης Βασιλίνα Υφαντή εμπνεύστηκε τον τίτλο τής σύνθεσής της από το μάθημα των Λατινικών που παρακολουθούσε στο Σχολείο, εκφράζοντας έτσι το άγχος και την πίεση των πανελλήνιων εξετάσεων. Συνέθεσε το κομμάτι της για να συνηθίσει το άκουσμα μιας συγκεκριμένης συγχορδίας, ώστε να αντιμετωπίσει τη δύσκολη διαδικασία των πανελληνίων και τη δοκιμασία της στο ειδικό μάθημα τής Μουσικής. Όπως σχολίασε η ίδια, στην εποχή τού μπαρόκ απαγορεύονταν οι καθοδικές χρωματικές κινήσεις, γιατί θεωρούνταν διαβολικά διαστήματα. Και οι δύο κριτές θαύμασαν στη μουσική της σύνθεση το επαναλαμβανόμενο μουσικό μοτίβο στο οποίο στηρίχτηκε. Η επανάληψή του έδινε το στοιχείο τής αέναης κίνησης «moto perpetuo», συνδεδεμένης με παραλλαγές που ξάφνιαζαν και έδεναν το κομμάτι, προσδίδοντάς του ιδιαιτερότητα.

Γ΄ βραβείο
Μιχάλης Δεληβοριάς (Β΄ τάξη, Αρσάκειο Γυμνάσιο Πατρών)
Allegro mysterioso, για σόλο πιάνο
«Φαινόμενο» χαρακτήρισε τον Μιχάλη Δεληβοριά ο κ. Ν. Μαυρουδής όταν έμαθε από τη γιαγιά του, η οποία παρέλαβε το βραβείο του, ότι μόλις πριν από έναν χρόνο ζήτησε από μόνος του να ξεκινήσει πιάνο. Θαύμασε όχι μόνο την «εμπνευσμένη μουσική σύνθεσή» του αλλά και το παίξιμό του, που παραπέμπει σε μουσικά θαύματα… Από την άλλη ο κ. Γ. Ψυχογιός, θαυμάζοντας και αυτός το ταλέντο του, προέτρεψε τον μαθητή να εκμεταλλευτεί όσο περισσότερο πολυδιάστατα μπορεί τον ελεύθερο χρόνο του, ώστε να μαζέψει προσλαμβάνουσες που, εκφράζοντάς τες με το ταλέντο του, με την πάροδο του χρόνου θα κάνουν τη μουσική του πιο μεστή.

Στην κατηγορία Μελοποιημένος στίχος (Διαβάστε τους βραβευμένους στίχους εδώ)

Α΄ βραβείο
Παύλος Πέτας (Α΄ τάξη, Αρσάκειο Λύκειο Πατρών)
Only you
Έμπνευση για το τραγούδι του «Only you» ήταν το σκληρό φαινόμενο τού bullying, που, ακόμα και μέσω internet, συχνά οδηγεί σε αυτοκτονίες. Ο Παύλος εξέφρασε με τον καλύτερο τρόπο τον προβληματισμό του για το φαινόμενο που πλέον πλήττει και τον ελληνικό μαθητόκοσμο. Και οι δύο κριτές σχολίασαν την υπέροχη βαθιά και αισθαντική φωνή τού Παύλου, ξεχωριστή για την ηλικία του, και τον προέτρεψαν να την καλλιεργήσει και να συνεχίσει να εκφράζεται και να απελευθερώνεται μέσα από αυτή.

Β΄ βραβείο (από κοινού)
Ιάσονας Διακουμόπουλος (Β΄ τάξη, Α΄ Αρσάκειο-Τοσίτσειο Γυμνάσιο Εκάλης)
Πάλι προσπαθώ
Ο Ιάσονας παρουσίασε μια μπαλάντα την οποία έπαιξε και τραγούδησε στο πιάνο, σκορπίζοντας συγκίνηση στο ακροατήριο. Την ικανότητά του αυτή, να φτιάχνει ατμόσφαιρα, ανέδειξε ο κ. Μαυρουδής χαρακτηρίζοντας τον Ιάσονα «ατμοσφαιριστή» και «μάγο τής μουσικής». Παράλληλα τον συνεχάρη για την ευχέρειά του να αποδίδει ένα έμμεσο βίωμα –το ερωτικό συναίσθημα– με πολλή ωριμότητα. Ο κ. Ψυχογιός θαύμασε την ευχέρεια τού μαθητή να τραγουδάει και παράλληλα να παίζει πιάνο και τον προέτρεψε να ερωτευτεί και να βιώσει τα συναισθήματά του με την ίδια ελευθερία και την ίδια ωριμότητα που τα εξέφρασε στον στίχο και στη μουσική του.

Μάριος-Κωνσταντίνος Ζαφειροπουλος (Α΄ τάξη, Αρσάκειο Λύκειο Πατρών)
Λίγο πριν
(στα φωνητικά η συμμαθήτριά του Χαρά Τροχάτου)
http://www.youtube.com/watch?v=K4fhULbas28
Ευχάριστη έκπληξη ήταν η hip-hop μουσική δημιουργία τού επίσης «ατμοσφαιριστή» Μάριου, που ερμήνευσε ζωντανά στη σκηνή τού Θεάτρου των Αρσακείων Σχολείων μαζί με τη συμμαθήτριά του Χαρά Τροχάτου. Αυτό το είδος μουσικής, σχολίασε ο κ. Ν. Μαυρουδής, έχει μια ιδιομορφία. Δεν στηρίζεται στις νότες αλλά στον ποιητικό λόγο και μάλιστα δεν έχει καθόλου παρατονισμούς ώστε να διευκολυνθεί ο ρυθμός. Αυτό στην ελληνική γλώσσα, την οποία και χρησιμοποίησε ο Μάριος, είναι ιδιαίτερα δύσκολο. Και γι’ αυτό το είδος αυτό ξεχωρίζει και εκπροσωπεί επάξια τη νέα γενιά. Ο κ. Ψυχογιός προέτρεψε τον Μάριο, σε επόμενη προσπάθειά του, στην οποία ο ίδιος θα κρίνει ότι ταιριάζει, να «δέσει τα λόγια hip-hop» με «διαλείμματα μελωδίας», όπως συχνά επιχειρούν διάφορα ξένα γκρουπάκια.

Γ΄ βραβείο
Γιώργος Ζαδέλλης (Β΄ τάξη, Αρσάκειο Ενιαίο Λύκειο Ψυχικού)
Κορώνα – Γράμματα
Στον σχολιασμό του ο κ. Ψυχογιός τόνισε ότι θαύμασε την ποπ σύνθεση τού Γιώργου, που δεν είχε τίποτα να ζηλέψει από τις παρόμοιες ξένες μουσικοχορευτικές συνθέσεις που κυκλοφορούν, ενώ ο κ. Μαυρουδής, αφού αναφέρθηκε στο ηλικιακό χάσμα που τον κρατά μακριά από τέτοια μουσικά ακούσματα, αναγνώρισε τον παλμό που δημιούργησε αυτόματα στο μαθητικό κοινό το άκουσμα τού τραγουδιού.

Αυτή η ξεχωριστή μουσική συνάντηση ολοκληρώθηκε με την ερμηνεία έργων από τους ίδιους τους μουσικούς – κριτές. Ο κ. Γιώργος Ψυχογιός ερμήνευσε θαυμάσια κομμάτια στο ακορντεόν, ειδική χορηγία τής ιταλικής κυβέρνησης, και ο κ. Νότης Μαυρουδής μαζί με τον συνεργάτη του κ. Γιώργο Τακισιάν έπαιξαν στις κιθάρες γνωστές κλασικές συνθέσεις αλλά και ανώνυμες παλιές μελωδίες από τις ισπανόφωνες χώρες διασκευασμένες ειδικά για κιθάρα.

Ο Νότης Μαυρουδής και ο Γιώργος Ψυχογιός ... επί το έργον