Στο πλαίσιο τής Ζώνης Πολιτισμού τής Α΄ τάξης τού Α΄ Αρσακείου-Τοσιτσείου Λυκείου Εκάλης, με τίτλο «Καλλιτεχνικό Εργαστήρι», οι μαθητές τού τμήματος, υπό την καθοδήγηση τής καθηγήτριας Καλλιτεχνικών τού Σχολείου, κ. Κυριακής Πρεβενιού, είχαν την ευκαιρία να ασχοληθούν με τη δημιουργία νωπογραφιών, αξιοποιώντας την παραδοσιακή τεχνική τής νωπογραφίας. Η συγκεκριμένη εκπαιδευτική διαδικασία πραγματοποιήθηκε κατά τη διάρκεια τού α΄ τετραμήνου και είχε ως στόχο την εξοικείωση των μαθητών με αυτήν τη σπουδαία καλλιτεχνική πρακτική, που συνδέεται άρρηκτα με την ελληνική πολιτιστική κληρονομιά.

Η νωπογραφία ή fresco, από την ιταλική λέξη που σημαίνει «νωπό», είναι μια από τις αρχαιότερες τεχνικές ζωγραφικής. Η τεχνική αυτή βασίζεται στη ζωγραφική επάνω σε νωπό ασβεστοκονίαμα, γεγονός που συμβάλλει στη διατήρηση των χρωμάτων. Απαιτεί ταχύτητα, δεξιοτεχνία και απόλυτη ακρίβεια, αφού ο καλλιτέχνης πρέπει να ολοκληρώσει το έργο του προτού στεγνώσει το ασβεστοκονίαμα.

Στο πρώτο στάδιο τής εκπαιδευτικής αυτής δραστηριότητας, οι μαθητές μελέτησαν την ιστορία τής νωπογραφίας, τα υλικά, όπως ο ασβέστης και η μαρμαρόσκονη, και ενημερώθηκαν για τις ιδιότητές τους, καθώς και για τους τρόπους ασφαλούς και ορθής χρήσης τους. Ιδιαίτερη έμφαση δόθηκε στη μελέτη των χρωστικών ουσιών. Κατά τη διαδικασία τής ζωγραφικής οι μαθητές ακολούθησαν την τετραχρωμία τού Πολύγνωτου, μια τεχνική που βασίζεται στη χρήση τού λευκού, τού μαύρου, τού χονδροκόκκινου, τής ώχρας και των παραγώγων τους, αναδεικνύοντας την αισθητική προσέγγιση των αρχαίων Ελλήνων καλλιτεχνών.

Εμπνεόμενοι από σπουδαία παραδείγματα της αρχαιότητας, οι μαθητές επέλεξαν ως πρότυπο νωπογραφίες από τον Μινωικό Πολιτισμό, την Αρχαία Θήρα, τον Αιγαιοπελαγίτικο Πολιτισμό και τις Μυκήνες. Στη συνέχεια προχώρησαν στην εφαρμογή τής τεχνικής τού ανθιβόλου, μιας μεθόδου μεταφοράς σχεδίων που διασφαλίζει την ακρίβεια στην αποτύπωση των μορφών. Χρησιμοποιώντας ριζόχαρτο και διαβήτη, δημιούργησαν μικροσκοπικές οπές στο χαρτί, μέσω των οποίων μεταφέρθηκε το περίγραμμα τού σχεδίου πάνω στο νωπό ασβεστοκονίαμα, με τη βοήθεια χρωστικής ουσίας και βαμβακιού.

Η διαδικασία ολοκληρώθηκε με την προετοιμασία τού ασβεστοκονιάματος, το οποίο παρασκευάστηκε από κοσκινισμένη μαρμαρόσκονη, ασβέστη και άχυρο, προκειμένου να διασφαλιστεί η απαιτούμενη σύσταση του υλικού. Το μείγμα απλώθηκε στην κεραμική πλευρά ενός πλακιδίου, αποτελώντας τη βάση πάνω στην οποία οι μαθητές εφάρμοσαν τις γνώσεις και τις δεξιότητές τους για τη δημιουργία των νωπογραφιών τους.

Στο "Καλλιτεχνικό Εργαστήρι" συμμετέχουν οι μαθητές: Κ. Αλεξάνδρου, Φ. Αξιώτης, Ι. Γιαβάσογλου, Λ. Γιαγτζή, Ν. Ζάνου, Στ. Κανελλοπούλου, Ε. Μαγγίδη, Σ. Βουτσινά, Ν. Κοντράρου, Μ. Πέππα, Δ. Πάλμου, Α. Σαρκίρη, Ι. Αλεξάνδρου, Λ. Ιωαννίδου, Π. Μητσάκης , Ι. Κόντος, Ε. Στεφανής, Ν. Τσάπαλη και Ε.Ν. Σβορώνου.

Το πρόγραμμα αυτό βασίστηκε στο βραβευμένο ερευνητικό έργο από το Ελληνικό Ίδρυμα Έρευνας και Καινοτομίας (ΕΛΙΔΕΚ), με τίτλο: Η Διδακτική τής Νωπογραφίας (fresco) για Παιδιά / H Ελληνική Ζωγραφική Παράδοση στον Εκπαιδευτικό Χώρο: «Ο Τοίχος έχει τη δική του Ιστορία», με επιστημονικό υπεύθυνο τον κ. Δημοσθένη Αβραμίδη, αναπληρωτή Καθηγητή στο Εργαστήριο Νωπογραφίας και Τέχνης των Φορητών Εικόνων τής Ανώτατης Σχολής Καλών Τεχνών (Α.Σ.Κ.Τ.).

Θερμές ευχαριστίες στον Καθηγητή και όλη την ομάδα έργου για την εξαιρετική επιμόρφωση τον Σεπτέμβριο τού 2024 στην Α.Σ.Κ.Τ., στο πλαίσιο τού συνεδρίου τής Ε.Κ.Κ.Μ., καθώς και για το αναλυτικό εκπαιδευτικό υλικό.

Περισσότερες λεπτομέρειες και φωτογραφίες μπορείτε να βρείτε εδώ.

fresco

 Ζώνη Πολιτισμού

βιωματική μάθηση

ζωγραφική

νωπογραφία

πολιτισμός

τέχνη