Οι μαθητές τού Β΄ Αρσακείου-Τοσιτσείου Δημοτικού Εκάλης έμαθαν τα έθιμα τής πατρίδας μας κατά την περίοδο τής Αποκριάς, πολλά από τα οποία διατηρούνται από την αρχαιότητα και αφομοιώθηκαν από τη χριστιανική παράδοση.

Αυτούσιο διατηρείται το γαϊτανάκι, ένας χορός που δένει απόλυτα με το χρώμα και το κέφι τής Αποκριάς. Ένα παιχνίδι με χρώματα κέφι και χιούμορ που πλέκονται μαζί με τις 12 κορδέλες (που αντιστοιχούν στους δώδεκα μήνες τον χρόνο) σε έναν χορό αγάπης και συμφιλίωσης με ιδιαίτερους συμβολισμούς.

Έτσι την 1η Μαρτίου 2020, με πρωτοβουλία των καθηγητών Φυσικής Αγωγής, τα παιδιά χορέψαν μαζί με τη γυμνάστριά τους κ. Μιχαέλα Μιχαλοπούλου και διασκέδασαν παρέα με τους συμμαθητές τους στο μεγάλο χολ των Δημοτικών.

Με τις δασκάλες τους μίλησαν για το έθιμο τού πετάγματος τού χαρταετού, που συμβολίζει το πέταγμα τής ανθρώπινης ψυχής προς το θείο, επισημαίνοντας ότι αυτό γίνεται κάθε χρόνο την Καθαρά Δευτέρα, που είναι η πρώτη μέρα τής Σαρακοστής, οπότε οι χριστιανοί ξεκινούν τη σωματική και την πνευματική τους κάθαρση με τη μεγάλη νηστεία τού Πάσχα. Στις τάξεις κατασκεύασαν χαρταετούς και μίλησαν με τις δασκάλες τους σε όσα πρέπει να προσέξουν για να συνεχίζει να είναι το πέταγμα τού χαρταετού ένα χαρούμενο παιχνίδι συναγωνισμού και χαράς. Στο μάθημα τής Ελληνικής Παράδοσης, με την κ. Βασιλεία Κυριαζοπούλου, διάβασαν πολλά σχετικά διηγήματα με τα ανοιξιάτικα έθιμα.

Ένα ακόμη παμπάλαιο έθιμο, εξαπλωμένο σε όλα τα Βαλκάνια, λόγω τής υιοθέτησής του από τους Βυζαντινούς, είναι ο «Μάρτης». Πιστεύεται ότι έχει τις ρίζες του στην αρχαία Ελλάδα, και συγκεκριμένα στα Ελευσίνια Μυστήρια, επειδή οι μύστες συνήθιζαν να δένουν μια κλωστή, την «κρόκη», στο δεξί τους χέρι και το αριστερό τους πόδι.
Από τη 1η ώς τις 31 Μαρτίου συνηθίζεται να φοριέται στον καρπό τού χεριού ένα βραχιολάκι φτιαγμένο από στριμμένη άσπρη και κόκκινη κλωστή, ο «Μάρτης» ή «Μαρτιά», που φτιάχνεται την τελευταία ημέρα του Φεβρουαρίου.

Σύμφωνα με τη λαϊκή παράδοση, ο «Μάρτης» φοριέται για να προστατεύει το πρόσωπο από τον πρώτο ήλιο της Άνοιξης, για να μην καεί. Κατά τις ηλιόλουστες ημέρες τού Μαρτίου που ακολουθούσαν τα κρύα του χειμώνα, τα παιδιά έβγαιναν από τα σπίτια και έπαιζαν έξω στις αυλές. Οι μητέρες, για να τα προφυλάξουν από τις ακτίνες τού μαρτιάτικου ήλιου που θεωρούνται επικίνδυνες, έφτιαχναν και φορούσαν στο χέρι ή στο πόδι των παιδιών τον "Μάρτη", ένα κορδόνι από λευκό και κόκκινο νήμα. Όταν τα παιδιά έβγαζαν τον "Μάρτη" τον κρεμούσαν σε τριανταφυλλιές, ώστε να γίνουν τα μάγουλά τους κόκκινα σαν τριαντάφυλλα. Σε κάποιες παραδόσεις αναφέρεται και μια χρυσή κλωστή, ώστε να συμβολίζεται και η αφθονία. Αλλού φορούσαν τον "Μάρτη" μέχρι το Πάσχα και τον έδεναν στην αναστάσιμη λαμπάδα για να καεί.

Η πιο διαδεδομένη, όμως, παράδοση θέλει τον "Μάρτη" να φοριέται μέχρι να εμφανιστούν τα πρώτα χελιδόνια. Τότε έβγαζαν τον "Μάρτη" και τον άφηναν σε κλαδιά για να τον πάρουν τα πουλιά και να το χρησιμοποιήσουν στην κατασκευή τής φωλιάς τους.
Έτσι και οι μαθητές στις τάξεις μας μίλησαν για τα έθιμα του Μάρτη, έφτιαξαν "μαρτάκια" και τα φόρεσαν!

Άλλο ενα έθιμο για το οποίο έμαθαν οι μαθητές είναι τα χελιδονίσματα. Πριν καθιερωθεί από τους Ρωμαίους ο Ιανουάριος ως πρώτος μήνας τού έτους, την πρωτιά είχε ο Μάρτιος και η πρωτομηνιά του ήταν και πρωτοχρονιά. Ως μήνας που άνοιγε το νέο έτος ήταν μήνας μεταβατικός και τα έθιμά του -που επικράτησαν και μετά την αλλαγή τού ημερολογίου- ήταν ανάλογα: οι γυναίκες έσβηναν τη φωτιά τής εστίας το προηγούμενο βράδυ και την 1η Μαρτίου άναβαν νέα και καθάριζαν τα σπίτια για το καλωσόρισμα της νέας χρονιάς με επωδούς όπως: «Όξω ψύλλοι και κοριοί, μέσα οι νοικοκυροί, όξω Κουτσοφλέβαρε, μέσα Μάρτης και χαρά και καλή νοικοκυρά».΄Ο Μάρτης είναι μήνας τής Άνοιξης και φέρνει τα χελιδόνια. Έτσι, από τα πανάρχαια χρόνια καθιερώθηκαν την 1η Μαρτίου τα «χελιδονίσματα», έθιμο κατά το οποίο τα παιδιά έφτιαχναν ένα ξύλινο ομοίωμα χελιδόνας και γυρνούσαν στις γειτονιές λέγοντας τραγούδια, τα «χελιδονίσματα», με στίχους σχεδόν απαράλλαχτους από τότε.
Έτσι, οι μαθητές με την καθηγήτρια τής Μουσικής κ. Κορίννα Λασκαρίδου έφτιαξαν μάσκες χελιδονιών και τραγούδησαν με κέφι τα ανοιξιάτικα κάλαντα.

Τέλος, από τα παλιά χρόνια για να μετρήσουν το διάστημα τής Σαρακοστής, τής πιο αυστηρής νηστείας τού χρόνου για την υποδοχή τού Πάσχα, σχεδίαζαν σε χαρτί και έκοβαν τη μορφή μιας καλογριάς. Τα χέρια της σταυρωτά, σε προσευχή, χωρίς στόμα λόγω τής νηστείας. Τής έφτιαχναν και επτά πόδια, ένα για κάθε εβδομάδα τής Σαρακοστής, και κάθε Σάββατο έκοβαν από ένα, μέχρι να φτάσει το Πάσχα. Στο Σχολείο οια μαθητές με τις δασκάλες τους μίλησαν για το έθιμο τής κυρά-Σαρακοστής, τη ζωγράφισαν και στόλισαν με αυτή την τάξη τους και με αυτή μετράνε τις εβδομάδες ώς το Πάσχα.

απόκριες

έθιμα

Ελληνική Παράδοση