Δειγματική ανασκαφή

Οι μαθητές τής Α΄ τάξεως τού Β΄ Αρσακείου-Τοσιτσείου Γυμνασίου Εκάλης συμμετείχαν στο πρόγραμμα τής Υπηρεσίας Πολιτιστικών Προγραμμάτων και Δραστηριοτήτων των Σχολείων τής Φ.Ε. με τίτλο «Δειγματική ανασκαφή», το οποίο περιλαμβάνει τη θεωρητική ενημέρωση για την ανασκαφική μέθοδο και την ανασκαφική πράξη.

Στο Εργαστήριο Ιστορίας και Τέχνης των Αρσακείων-Τοσιτσείων Σχολείων Εκάλης οι μαθητές, αρχικά, παρακολούθησαν την παρουσίαση με τίτλο «Μεθοδολογία μιας ανασκαφής», ώστε να καταλάβουν την έννοια και το αντικείμενο μελέτης τής Αρχαιολογίας, την αποκάλυψη και την ερμηνεία, δηλαδή, των ανθρώπινων καταλοίπων. Στη συνέχεια, ακολούθησαν τα στάδια τής έρευνας, από το πώς επιλέγουν οι αρχαιολόγοι τον τόπο που θα ανασκαφεί έως το πώς οργανώνουν την εργασία τους, προκειμένου να μπορούν μεθοδευμένα να μελετήσουν τα ευρήματά τους και να εξαγάγουν τα συμπεράσματά τους. Τέλος, οι μαθητές συνειδητοποίησαν το πλήθος των επιστημόνων οι οποίοι συνεργάζονται με τους αρχαιολόγους (ανασκαφείς και μελετητές), ώστε τα ευρήματα να βρεθούν στις προθήκες των μουσείων και οι αρχαιολογικοί χώροι να είναι προσβάσιμοι και φιλικοί προς τον επισκέπτη, αλλά και γενικότερα την «ανοικοδόμηση» τής Ιστορίας και τού παρελθόντος τού ανθρώπου.

Στον ειδικά διαμορφωμένο χώρο τής Δειγματικής Ανασκαφής των Σχολείων, οι μαθητές, χωρισμένοι σε ομάδες και χρησιμοποιώντας κατάλληλα ανασκαπτικά εργαλεία και τοπογραφικά όργανα, έκαναν πράξη τα όσα έμαθαν στο Εργαστήριο. Ανάμεσα στα θεμέλια (αντίγραφο) τής κλασικής οικίας C (4ου αι. π.Χ., δυτικά τού λόφου τού Αρείου Πάγου) αποκάλυψαν κινητά ευρήματα, όπως όστρακα (θραύσματα αγγείων), ειδώλια, αλλά και ακίνητα, όπως την εστία τής οικίας, η οποία πιθανότατα να χρησιμοποιούνταν και ως οικιακός βωμός, μιας και σε αυτό το συμπέρασμα τους οδήγησαν τα ευρήματά τους.
Στο τέλος, στη σκιά τού πεύκου, οι μαθητές μελέτησαν τα ευρήματά τους, αναγνώρισαν τύπους αγγείων, πρόσωπα και μύθους που κοσμούσαν τα θραύσματα, ενώ κατέγραψαν τα όσα συνέβησαν κατά τη διάρκεια τής ανασκαφικής διαδικασίας και εξήγαγαν τα δικά τους συμπεράσματα. Η ανασκαφή είναι άλλωστε μια καταστροφική μέθοδος, κανείς δεν θα ξαναδεί τον χώρο όπως τον είδαν οι ανασκαφείς τη δεδομένη χρονική στιγμή, άρα θα πρέπει να αφήσουν πίσω τους όσο το δυνατόν πιο αναλυτική περιγραφή.

Σκοπός τού προγράμματος είναι αφενός να φέρει τους μαθητές κοντά στον ελληνικό πολιτισμό και στη διαδικασία ανάδειξής του, αφετέρου να τους φέρει σε μια πρώτη επαφή με τη λεγόμενη «πρωτογενή έρευνα»: αναζήτηση, ανακάλυψη, παρατήρηση και εξαγωγή συμπερασμάτων. Μέσα στο πλήθος των πληροφοριών (χώμα), θα πρέπει να ξεχωρίσουν αυτές που πιθανότατα είναι χρήσιμες (οτιδήποτε δεν δείχνει να είναι φυσιολογικό), στη συνέχεια να επεξεργαστούν αυτές που ξεχώρισαν και να κρατήσουν αυτές που είναι πραγματικά χρήσιμες (τα κατασκευασμένα αντικείμενα και όχι τις τυχαίες πέτρες), να παρατηρήσουν, να εξαγάγουν δευτερογενείς πληροφορίες (π.χ. τύπο αγγείου, διακόσμηση, υλικό) και να τις συνδυάσουν, ώστε να καταλήξουν στα τελικά τους συμπεράσματα (η κυκλική κατασκευή ήταν τελικά εστία και χρησιμοποιούνταν και ως βωμός, εσωτερικός ή εξωτερικός χώρος τής οικίας).

Το ειδικά διαμορφωμένο φυλλάδιο, το οποίο χρησιμοποίησαν οι μαθητές για την καταγραφή και τη μελέτη τής εργασίας τους, αποτελεί ισχυρό όπλο για το μέλλον ως αποδεικτικό στοιχείο τής πρώτης τους οργανωμένης έρευνας και μπορούν να το χρησιμοποιήσουν, μεταξύ άλλων, στο portofolio τους για την εισαγωγή τους σε ανώτατα εκπαιδευτικά ιδρύματα ή και στην αγορά εργασίας.

Δείτε την Α1 τάξη: