Οι «Ιστορικές Δίκες» ξεκίνησαν πριν από δύο ακαδημαϊκά έτη με πρωτοβουλία τής επίκουρης καθηγήτριας στον Τομέα Ιστορίας, Φιλοσοφίας και Κοινωνιολογίας τού Δικαίου κ. Καλλιόπης Παπακωνσταντίνου και πραγματοποιούνται υπό την αιγίδα τής Κοσμητείας τής Νομικής Σχολής ΑΠΘ. Πρόκειται για σειρά Ανοικτών Μαθημάτων με θεματολογία που αντλείται από σημαντικές ιστορικές δίκες από την αρχαιότητα έως σήμερα (λ.χ. η Δίκη των στρατηγών μετά τη ναυμαχία στις Αργινούσες, η Δίκη τού Κολοκοτρώνη κ. ά.). Στα μαθήματα αυτά συνδέονται το δίκαιο και η πολιτική και γίνεται φανερό πόσο η αποτελεσματική απόδοση δικαιοσύνης επηρεάζει την προσωπική και κοινωνική ευημερία των πολιτών σε κάθε εποχή.Η ομάδα τού Αρσακείου πραγματεύθηκε το θέμα τής σκληρότητας τού νόμου με σοβαρότητα και συνέπεια: εκφράσεις σαφείς και ακριβείς, επιχειρήματα έγκυρα και ισχυρά, συντομία, αμεσότητα και κοσμιότητα χαρακτήρισαν τις ομιλήτριες που εκπροσώπησαν τον Λόγο και τον Αντίλογο. Όσο πειστική ήταν η τοποθέτηση τού Λόγου για υπακοή χωρίς εξαιρέσεις σε κάθε νόμο, όσο σκληρός και αν είναι, άλλο τόσο ισχυρή στάθηκε η θέση τού Αντιλόγου για τα ανθρώπινα δικαιώματα, που διασφαλίζουν τη βελτίωση τού γραπτού δικαίου των οργανωμένων κοινωνιών. Στο τέλος οι δύο πλευρές συνέκλιναν σε ένα consensus omnium bonorum, στο όνομα τής δημοκρατικής και ευνομούμενης πολιτείας αφενός και τού σεβασμού τής ανθρώπινης ύπαρξης αφετέρου.
Την εκδήλωση τίμησε με την παρουσία του ο Κοσμήτορας τής Σχολής καθηγητής Γεώργιος Δέλλιος. Παρόντες ήταν πολλοί καθηγητές των
Αρσακείων Θεσσαλονίκης με τη Διευθύντρια κ. Άννα Σγουρού, μαθητές και γονείς, αλλά και πολλοί απόφοιτοι τού σχολείου.Οι μαθήτριες άφησαν σε όλους τις καλύτερες εντυπώσεις και, με τη σειρά που μίλησαν, ήταν οι: Ελισάβετ Κουγιουμτζόγλου (Α΄ λυκείου), Χρυσαλίνα Γουλή, Αφροδίτη Καράταγλη και Αναστασία Βαλτοπούλου (Β΄ λυκείου). Τις δύο ομάδες προετοίμασαν οι φιλόλογοι των Αρσακείων Θεσσαλονίκης κ. Βίκτωρ Βαβαρούτσος, Αντωνία Βουλγαράκη, Βασιλική Δεμίρη και Ελένη Κόντα, ενώ την εποπτεία τής συνεργασίας είχε η δρ Αικατερίνη Ιωακειμίδου, Συντονίστρια των Αρσακείων Σχολείων Θεσσαλονίκης.
Ακολουθούν οι εντυπώσεις των μαθητριών για τη συμμετοχή τους στις Ιστορικές Δίκες.
"Η συνολική εμπειρία από τη συμμετοχή μου στις «Ιστορικές Δίκες» ήταν τελείως διαφορετική από κάθε άλλο αγώνα ή σχετική δραστηριότητα που είχα συμμετάσχει, εκτός από το γεγονός ότι λίγες φορές θα μπορέσω να κάνω ξανά κάτι παρόμοιο. Ήταν διαφορετική όσον αφόρα το κοινό, καθώς μπορεί να μην υπήρχε ο ανταγωνισμός και η κριτική, άλλα στεκόσουν μπροστά σε άτομα τα οποία έχουν ασχοληθεί ή ασχολούνται άμεσα με τη ρητορική. Ήταν μια εμπειρία που σίγουρα θα συνιστούσα σε όποιον μαθητή ενδιαφέρεται και μάλιστα όχι απαραίτητα με αυτή τη μορφή, αρκεί να σχετίζεται με την τριτοβάθμια εκπαίδευση.
Με το άνοιγμα στην πανεπιστημιακή κοινότητα οι μαθητές έχουν τη δυνατότητα να βγουν έξω από το πλαίσιο τού σχολείου και να δοκιμάσουν κάτι εναλλακτικό που δε σχετίζεται με την ανάδειξη ή με τη νίκη. Ειδικά με αυτό το πρόγραμμα θα αφοσιωθούν στην προετοιμασία πριν από τον αγώνα και όχι τόσο στο αποτέλεσμα, καθώς δεν υπάρχουν νικητές.
Την εμπειρία μου αυτή τη χρωστώ στον Όμιλο Ρητορικής, από τον οποίο έχω αποκομίσει πολλά οφέλη. Αρχικά, διευρύνθηκαν οι ορίζοντές μου σχετικά με τρέχοντα και μη ζητήματα, ενώ παράλληλα απέκτησα την ικανότητα να «βλέπω» τα θέματα από όλες τις πλευρές. Επίσης, ο Όμιλος με έχει βοηθήσει στο θέμα τής παρουσίας μου μπροστά σε κοινό χωρίς να φοβάμαι την έκθεση ή την κριτική, αλλά και στον εμπλουτισμό και την εξέλιξη τού λεξιλογίου μου, κάτι που συνέβαλε σημαντικά στην απόδοσή μου στο μάθημα τής Έκθεσης. Ο Ρητορικός Όμιλος έχει θετική επίδραση σε κάθε μαθητή, γι’ αυτό άλλωστε σχεδόν όλοι οι μαθητές έχουν συμμετάσχει σε αυτόν."
Αναστασία Βαλτοπούλου
"Χάρηκα πολύ που ήμουν μία από τις μαθήτριες που είχαν την ευκαιρία να συμμετάσχουν στις «Ιστορικές Δικές», γιατί ήταν μια υπέροχη εμπειρία που μόνο θετικά μπορεί να αποτιμηθεί. Θα πρότεινα και στους συνομηλίκους μου να δραστηριοποιηθούν σε αντίστοιχες διοργανώσεις, αλλά μόνο εφόσον το θέλουν πραγματικά και είναι πρόθυμοι να δουλέψουν, αλλιώς μπορεί να αποσυντονιστούν από τα μαθήματά τους. Και αυτό διότι η προετοιμασία για τη συμμετοχή μας δεν ήταν συναφής με τη συνηθισμένη δραστηριότητά μας στον Όμιλο Ρητορικής. Χρειάστηκε να χάσουμε κάποια μαθήματα (γενικής παιδείας φυσικά) προκειμένου να τελειοποιήσουμε τους λόγους μας. Κατά τη διάρκεια μιας εβδομάδας συγκεκριμένα λείπαμε κάθε μέρα από κάποιο μάθημα.
Ενώ έχουμε συμμετάσχει σε παρόμοιες διοργανώσεις, τόσο σε αγώνες Ρητορικής όσο και σε Μοντέλα των Ηνωμένων Εθνών, ήταν η πρώτη φορά που λάβαμε μέρος σε εικονική δική και μπορώ να πω ότι άξιζε την προσπάθεια. Ήρθαμε σε επαφή με την πανεπιστημιακή κοινότητα και με νέα πρόσωπα με πολλές γνώσεις, που μπορούν να βοηθήσουν τους μαθητές σε κάποιους τομείς, όπως να κατασταλάξουν στη σχολή που θέλουν να περάσουν. Επιπλέον η συμμετοχή μας σε μία διοργάνωση πανεπιστημιακού επιπέδου άνοιξε τους ορίζοντές μας και παράλληλα λειτούργησε ως κίνητρο να συνεχίσουμε τη σκληρή προσπάθεια για να περάσουμε στη σχολή που επιθυμούμε.
Όμως ανεξάρτητα από τη συγκεκριμένη εμπειρία, ως μέλος τού Ρητορικού Ομίλου, πάνω από όλα, έχω μάθει να σκέφτομαι σφαιρικά και να μην αποκλείω κάποια άποψη μόνο και μόνο επειδή δεν συμφωνώ με αυτήν, αλλά να αναζητώ λογικά επιχειρήματα και αποδείξεις. Επίσης έχω αποκτήσει πολλές γνώσεις τις οποίες δεν θα αποκτούσα ποτέ χωρίς τη ρητορική. Στον Όμιλο μαθαίνουμε να μιλάμε σωστά, να χρησιμοποιούμε τον λόγο υπέρ μας και να αιτιολογούμε τη γνώμη μας, ενώ η συμμετοχή μας στους ρητορικούς αγώνες μάς έχει βοηθήσει να διαχειριζόμαστε το άγχος και τον ανταγωνισμό και να πιστεύουμε στις δυνατότητές μας."
Χρυσαλίνα Γουλή
Η εμπειρία ήταν μοναδική! Γενικότερα είχαμε όλες συμμετάσχει στο παρελθόν σε αγώνες ρητορικής με ακροατήριο, αλλά η συγκεκριμένη εμπειρία δεν θύμιζε αγώνες. Καταρχάς, δεν υπήρχε ανταγωνισμός και το κλίμα ήταν πολύ φιλικό και «οικογενειακό», αφού γνωριζόμασταν με την αντίπαλη ομάδα.Ήταν κάτι διαφορετικό, μια εμπειρία που δεν είχα βιώσει στο παρελθόν και πιστεύω ότι θα ήταν ενδιαφέρουσα για οποιονδήποτε έχει τα ίδια ενδιαφέροντα με εμένα. Σίγουρα θα την πρότεινα στους συμμαθητές μου γιατί, παρ’ όλο που η προετοιμασία ήταν αρκετά απαιτητική, όλες την ευχαριστηθήκαμε! Γνωρίζαμε τη διαδικασία από τον Όμιλο Ρητορικής: ο χωρισμός των ομάδων, η εύρεση των επιχειρημάτων, των αντικρούσεων και ο διαχωρισμός σε τομείς δεν ήταν κάτι πρωτόγνωρο. Παρά ταύτα, συνήθως στη Ρητορική καλούμαστε να υποστηρίξουμε μία από τις δύο απόψεις. Στην προκειμένη περίπτωση, η προετοιμασία των δύο ομάδων ήταν κοινή. Αντλήσαμε τα επιχειρήματα από κοινού. Αυτό μάς έδεσε ιδιαίτερα μεταξύ μας και εξάλειψε οποιοδήποτε αίσθημα ενδεχόμενου ανταγωνισμού.
Εκεί ήρθαμε σε επαφή με φοιτητές οι οποίοι κάποτε ανήκαν στη ρητορική ομάδα του δικού τους σχολείου. Η συζήτηση μαζί τους μας έκανε να συνειδητοποιήσουμε τα μακροχρόνια οφέλη από τη συμμετοχή μας στον Όμιλο. Επίσης, προσωπικός μου στόχος στη συγκεκριμένη στιγμή τής ζωής μου είναι να φοιτήσω στη Νομική, οπότε η επαφή με καθηγητές τής σχολής, αλλά και με άτομα που μερικά χρόνια πριν είχαν τους ίδιους στόχους που έχω εγώ τώρα, ήταν σίγουρα εποικοδομητική για μένα.
Μιλώντας όμως για τη μέχρι σήμερα εμπειρία μου από τη συμμετοχή μου στον Ρητορικό Όμιλο, ομολογώ ότι μέχρι να ξεκινήσω τον Όμιλο ήμουν αρκετά κλειστό άτομο. Μου φαινόταν εξαιρετικά δύσκολο να διατυπώσω και να εκφράσω τις απόψεις μου στο πλαίσιο τής παρέας, λόγω έλλειψης αυτοπεποίθησης. Η επαφή με το κοινό με βοήθησε να ανοιχτώ και να αισθανθώ σιγουριά τόσο για τις απόψεις όσο και για τον εαυτό μου. Επιπλέον, η ενασχόληση με διάφορα θέματα τής καθημερινότητας και η έρευνα για τα κοινωνικά προβλήματα, που πραγματοποιείται πριν από τη παρουσίαση κάποιου θέματος, βοήθησαν στην πιο ολοκληρωμένη ενημέρωσή μου, στην εύρεση επιχειρημάτων και στη διαμόρφωση των απόψεών μου πάνω στα ζητήματα αυτά.
Αφροδίτη Καράταγλη
Η εμπειρία από τη συμμετοχή στις Ιστορικές Δίκες ήταν ενδιαφέρουσα και εποικοδομητική, πολύ περισσότερο για μένα που στόχος μου είναι να περάσω στη Νομική Σχολή Θεσσαλονίκης. Παρόλο που για πρώτη φορά λάμβανα μέρος, ήταν μεγάλη μου χαρά, θα το ξαναέκανα και θα το θεωρούσα τιμή μου.Εννοείται πως θα πρότεινα τη δραστηριότητα αυτή και σε άλλους μαθητές, γιατί η όλη διαδικασία προσφέρει πολύτιμη πείρα και αποδεικνύεται ιδιαίτερα χρήσιμη και στο μέλλον. Το όφελος πιστεύω είναι ξεκάθαρο για όλους μας. Με το πρόγραμμα αυτό δίνεται στους μαθητές η ευκαιρία να έχουν μια πρώτη ουσιαστική επαφή με τα πανεπιστήμια
Η προετοιμασία για τη συμμετοχή μας έγινε κατά τη διάρκεια τού πρωινού σχολικού προγράμματος και στον απογευματινό Όμιλο τής Ρητορικής. Από τον Όμιλο έχω κερδίσει μερικές από τις πιο σημαντικές εμπειρίες τής ζωής μου. Έχω συμμετάσχει σε αγώνες, έχω δοκιμάσει τα όρια μου, έχω πονέσει, έχω χαρεί πολύ… Με λίγα λόγια ο Όμιλος Ρητορικής αποτελεί ένα από τα σημαντικότερα κομμάτια τής ζωής μου, ένα από τα κομμάτια της προσωπικότητας μου! Με έχει κάνει πιο δυνατή και, κυρίως ,μού χάρισε το πολύτιμο δώρο τής αυτοπεποίθησης και τής σιγουριάς να εκφέρω ελεύθερα την άποψή μου.
Ελισάβετ Κουγιουμτζόγλου
Αρσάκειο Θεσσαλονίκης