Κάθε καλοκαίρι δύο μαθητές μας (από διαφορετικό λύκειο κάθε χρόνο) επιλέγονται από το Center for Hellenic Studies–Harvard University, ένα διάσημο επιστημονικό Κέντρο με αντικείμενό του τις κλασικές ανθρωπιστικές σπουδές, για να συμμετάσχουν στο Θερινό Πρόγραμμα Λυκείου (HSSP) που διοργανώνει το CHS σε συνεργασία με το Τμήμα Κοινωνικών Σπουδών του Harvard και την υποστήριξη του Κέντρου Ευρωπαϊκών Σπουδών Minda de Gunzburg του Harvard (υπό συνθήκες κανονικότητας, στο παράρτημά του στην Ελλάδα (Ναύπλιο). Επίσης ένας/μία εκπαιδευτικός των Αρσακείων συμμετέχει για μία εβδομάδα στην όλη διαδικασία.
Αυτό συμβαίνει χάρη στη συμφωνία συνεργασίας που έχουν υπογράψει εδώ από το 2013 η Φιλεκπαιδευτική Εταιρεία διά του Προέδρου της Καθηγητή Γ. Μπαμπινιώτη και το CHS-Harvard διά του Διευθυντή του Καθηγητή Gregory Nagy.
Τόσο οι μαθητές όσο και οι εκπαιδευτικοί που έχουν συμμετάσχει μέχρι σήμερα μιλούν με ενθουσιασμό για την ευκαιρία που τους δόθηκε και την όλη εμπειρία τους. Στο φετινό Πρόγραμμα, το οποίο φέτος έγινε διαδικτυακά λόγω της πανδημίας, συμμετείχαν οι μαθητές Γεωργιάνα Γεωργουλέα και Σπύρος Ζερβός (του Κλασικού Λυκείου) και η εκπαιδευτικός Καρολίνα Θωμά (από το Β’ Αρσάκειο-Τοσίτσειο Εκάλης).
Η Γεωργιάνα Γεωργουλέα τονίζει ότι η συμμετοχή της υπήρξε «αναμφίβολα κορυφαία εκπαιδευτική εμπειρία» και επισημαίνει ότι ειδικά φέτος, μέσα στην πανδημία του κορωνοϊού, «το Θερινό Πρόγραμμα ήταν κάτι πολύ περισσότερο από ένα μάθημα φιλοσοφίας: 18 μαθητές από την Αθήνα, το Άργος, το Ναύπλιο και το Delaware των ΗΠΑ, 5 φοιτητές και 3 καθηγητές του Harvard συναντηθήκαμε διαδικτυακά για να ανταλλάξουμε απόψεις για κρίσιμα ζητήματα και να προβληματιστούμε σχετικά με τη φιλοσοφία και τον ρόλο της στην επίλυση σύγχρονων κοινωνικών προβλημάτων».
Εντυπωσιάζει ασφαλώς το γεγονός ότι οι μαθητές μελέτησαν κείμενα κορυφαίων στοχαστών (Πλάτωνα, Mill, Hobbes, Rousseau, Kant, Nietzsche, Foucault, Simone de Beauvoir, W.E.B Du Bois) και κλήθηκαν να τοποθετηθούν πάνω σε διαχρονικές φιλοσοφικές ιδέες, να τις αξιολογήσουν ως προς τη συμβολή τους στην εξέλιξη του πνεύματος και της κοινωνίας και να αναζητήσουν την εφαρμογή τους στη σύγχρονη κοινωνική πραγματικότητα.
Για τη Γεωργιάνα «ήταν ένα εκπαιδευτικό ταξίδι μοναδικό, καθώς βασιζόταν όχι στην από καθέδρας διάλεξη και τη στείρα απομνημόνευση, αλλά στην αλληλεπίδραση μαθητή-καθηγητή, στην κριτική σκέψη του μαθητή, στους προσωπικούς προβληματισμούς και τα ενδιαφέροντά του». Θεωρεί δε ότι το πρόγραμμα στο οποίο συμμετείχε «διευρύνει τους ορίζοντες του μαθητή, γονιμοποιεί τη σκέψη του και τον καλλιεργεί ηθικοπνευματικά».
Στο ίδιο μήκος κύματος και ο Σπύρος Ζερβός, ο οποίος δηλώνει: «Με εντυπωσίασε ο ενθουσιασμός των φοιτητών με τους οποίους συνεργάστηκα για τα θέματα και τις ιδέες που συναντούσαμε στα κείμενα. Η ανεξάντλητη όρεξή τους να ερευνούν και να δίνουν απαντήσεις στα φιλοσοφικά ερωτήματα ενέπνευσε και εμένα να προσεγγίζω τα αποσπάσματα αρχαιοελληνικών κειμένων που επεξεργαζόμαστε στο σχολείο με μεγαλύτερη περιέργεια και φιλομαθή διάθεση». Ο Σπύρος ανέλαβε μια εργασία που αφορούσε την πρακτική εφαρμογή της πλατωνικής πολιτικής θεωρίας του Φιλοσόφου-Βασιλέως και συμφωνώντας με τη συμμαθήτριά του χαρακτηρίζει τη συμμετοχή του «μοναδική εμπειρία».
Τέλος, η φιλόλογος των Αρσακείων κ. Καρολίνα Θωμά, αφού εξηγεί ότι το HSSP 2021 έδωσε στους συμμετέχοντες μαθητές την ευκαιρία να εξοικειωθούν με τις βασικές αρχές της πολιτικής φιλοσοφίας και να προσεγγίσουν θέματα διαχρονικά και πάντα επίκαιρα, όπως τους παράγοντες που οδηγούν σε κοινωνικές αλλαγές, τη σχέση ηθικής και πολιτικής, τον ρόλο του φύλου, της θρησκείας και της οικονομίας στον σύγχρονο κόσμο, υπογραμμίζει ότι η προσέγγιση αυτών των θεματικών έγινε μέσα από την επεξεργασία κειμένων μεγάλων διανοητών και τονίζει την αξία του προγράμματος λέγοντας ότι «παρακολουθήσαμε μαθήματα υποδειγματικής διδασκαλίας στα οποία βρίσκει την απόλυτη εφαρμογή της η βιωματική μάθηση. Η καλλιέργεια της κριτικής σκέψης, η πολυφωνία, η παραγωγή πρωτότυπης κι όχι αυτοματοποιημένης γνώσης αποτέλεσαν πυλώνες αυτού του προγράμματος. Δεν θα ήταν υπερβολή να σημειωθεί ότι αυτό το σεμινάριο αποδεικνύει περίτρανα ότι η εκπαιδευτική διαδικασία είναι πράξη αμφίδρομη και διαδραστική κι ότι η γνώση γίνεται «κτήμα» μας μόνο όταν διδάσκεται υπό αυτές τις συνθήκες. Τέτοιου είδους προγράμματα συντελούν στην ευρύτερη καλλιέργεια μαθητών και καθηγητών και αποτελούν πηγές αληθινής «παιδείας».
Το Θερινό Σχολείο Κοινωνικών Επιστημών διήρκεσε από 1-16 Ιουλίου 2021 και ολοκληρώθηκε με την παρουσίαση των εργασιών των μαθητών στην ολομέλεια των συμμετεχόντων. Αναλυτική περιγραφή του HSSP θα βρείτε εδώ: https://el.greece.chs.harvard.edu/seminar-programs/hssp
chs-harvard