Στα Αρσάκεια – Τοσίτσεια Σχολεία (Αθηνών, Πατρών, Θεσσαλονίκης και Τιράνων), με προτροπή τού Προέδρου τής Φιλεκπαιδευτικής Εταιρείας καθηγητή κ. Γεωργίου Μπαμπινιώτη, λειτουργούν από το 2000-2001 Όμιλοι και Ομάδες Ρητορικής Τέχνης.
Παράλληλα δίνεται ιδιαίτερη έμφαση στην αξιοποίηση στοιχείων ρητορικής κατά τη διδασκαλία όλων των μαθημάτων τού αναλυτικού προγράμματος.
Παράλληλα δίνεται ιδιαίτερη έμφαση στην αξιοποίηση στοιχείων ρητορικής κατά τη διδασκαλία όλων των μαθημάτων τού αναλυτικού προγράμματος.
Η συστηματική καλλιέργεια τού δημιουργικού προφορικού λόγου στα Αρσάκεια – Τοσίτσεια Σχολεία αποσκοπεί στη διαμόρφωση ομιλητών ασκημένων στον πολιτισμένο διάλογο και στην τεκμηριωμένη προσωπική έκφραση.
Ο ασκημένος ομιλητής:
· αναγνωρίζει τη γλώσσα ως αξία, ως τόπο συνάντησής του με τους άλλους και ως μέσο αποκάλυψης των προσωπικών του διανοημάτων και συναισθημάτων
· χειρίζεται τον λόγο ως μέσο δήλωσης τής μοναδικότητάς του, τής προσωπικής τού ταυτότητας
· δεν περιορίζεται σε τυποποιημένες άχρωμες και απρόσωπες διατυπώσεις.
Με ικανοποίηση διαπιστώνουμε ότι η πρόοδος που σημειώνουν οι μαθητές μας μέσω τής καθημερινής άσκησης στον προφορικό λόγο καθ’ όλη τη διάρκεια τής χρονιάς:
· καταδεικνύει ότι μπορούμε, με συνειδητή προσπάθεια και άσκηση, να ομιλούμε ουσιαστικά, με καλλιεργημένο λόγο, χωρίς να χάνουμε τον αυθορμητισμό μας
· φανερώνει τα οφέλη ενός δημιουργικού γλωσσικού πειραματισμού που αποκαλύπτει τη χαρά τής ομαδικής προσπάθειας δίχως ανταγωνιστικούς και χρησιμοθηρικούς περιορισμούς
· αποδεικνύει ότι ομιλούμε καλύτερα όταν πραγματικά ακούμε τους συνομιλητές μας σεβόμενοι τη διαφορετική άποψη
ΔιαρσακειακΕΣ ΣυνΑντησΕΙΣ ΔημιουργικοΥ Προφορικου Λογου
Η Φιλεκπαιδευτική Εταιρεία διοργανώνει από το 2007 τις Διαρσακειακές Συναντήσεις Δημιουργικού Προφορικού Λόγου. Οι μαθητές, μέσω τής συμμετοχής τους στα ομαδικά και τα ατομικά ρητορικά αγωνίσματα, έχουν την ευκαιρία να αξιοποιήσουν τις επικοινωνιακές και τις γλωσσικές δεξιότητές τους, να αναπτύξουν γόνιμο διάλογο και να αρθρώσουν σαφή και τεκμηριωμένο λόγο.
Τα Αρσάκεια – Τοσίτσεια Σχολεία με τις Συναντήσεις Δημιουργικού Προφορικού Λόγου φιλοδοξούν να δημιουργήσουν έναν θεσμό, ο οποίος:
· θα ικανοποιεί το αίτημα τής εποχής για γρήγορη και αποτελεσματική συνεννόηση και συγχρόνως θα καλύπτει τη βαθύτερη ανάγκη τού ανθρώπου για ουσιαστική και ποιοτική επικοινωνία.
· θα συμβάλλει στην ομαλή κοινωνικοποίηση των μαθητών, αυριανών ενεργών πολιτών διδάσκοντας ότι:
♦ σε μια δημοκρατική κοινωνία η πολιτισμένη διαφωνία, η αμφισβήτηση, η διατύπωση ενστάσεων και αντιγνωμιών δεν συνιστούν απειλή, αλλά είναι η λυδία λίθος τής ορθής λειτουργίας της
♦ ο λόγος τού άλλου είναι πάντα εξίσου σεβαστός με τον δικό μας, καθώς και ότι
♦ καμιά άποψη δεν πρέπει να γίνεται αποδεκτή άκριτα ούτε να απορρίπτεται αβασάνιστα
· θα συνεισφέρει στην παροχή άρτιας παιδείας στους μαθητές των Σχολείων τής Φ.Ε. με τη συστηματική άσκηση τού καλλιεργημένου και τού δημιουργικού προφορικού λόγου στη συνολική εκπαιδευτική διαδικασία
· θα συντελεί στη διαμόρφωση ολοκληρωμένων προσωπικοτήτων που θα χαρακτηρίζονται από ελεύθερη και συγκροτημένη σκέψη.
Ο θεσμός των Διαρσαρκειακών Συναντήσεων Δημιουργικού Προφορικού Λόγου, στις οποίες συμμετέχουν μαθητές από όλα τα Αρσάκεια – Τοσίτσεια Γυμνάσια και Λύκεια (Ψυχικού, Εκάλης, Πατρών και Θεσσαλονίκης), θα συνεισφέρει επιπλέον:
· στη διαμόρφωση ενός πνεύματος συναγωνισμού και όχι ανταγωνισμού σε συλλογικό και ατομικό επίπεδο
· στη σφυρηλάτηση δεσμών φιλίας και αμοιβαίου σεβασμού μεταξύ μαθητών και εκπαιδευτικών
· στη σύσφιγξη των σχέσεων και την εποικοδομητική συνεργασία μεταξύ των Σχολείων μας.
ΤΑ ΡΗΤΟΡΙΚΑ ΑΓΩΝΙΣΜΑΤΑ
ΔΙΤΤΟΙ ΛΟΓΟΙ
Σε αυτό το ομαδικό ρητορικό αγώνισμα δύο τριμελείς ομάδες μαθητών από διαφορετικά Σχολεία καλούνται να επιχειρηματολογήσουν υπέρ ή κατά ενός ‒έως την ώρα διεξαγωγής τού αγώνα‒ άγνωστου θέματος, αναλαμβάνοντας αντίστοιχα, μετά από κλήρωση, τον ρόλο τής κυβέρνησης, η οποία υποστηρίζει τη θέση τού θέματος, ή τής αντιπολίτευσης, η οποία αντιτάσσεται σε αυτή. Κάθε ομάδα έχει 15΄ για να προετοιμάσει τις ομιλίες της. Οι δύο πρώτοι ομιλητές κάθε ομάδας ομιλούν από 6 λεπτά και οι τρίτοι ομιλητές αναλαμβάνουν να παρουσιάσουν, εντός 4 λεπτών, τη σύνοψη τής επιχειρηματολογίας τής ομάδας τους. Το αγώνισμα διεξάγεται σε τρεις προκριματικούς γύρους, έναν ημιτελικό γύρο και τον τελικό γύρο.
Τα θέματα των Διττών Αγώνων αντλούνται από την επικαιρότητα και από την ύλη των σχολικών βιβλίων (κυρίως από τη Νεοελληνική Γλώσσα για το Γυμνάσιο και τους Θεματικούς Κύκλους για το Λύκειο).
ΑΥΘΟΡΜΗΤΟΣ ΛΟΓΟΣ
Πρόκειται για έναν σύντομο αυτοσχέδιο λόγο διάρκειας 3-4 λεπτών, που στηρίζεται κυρίως στη δημιουργική και τη συνειρμική σκέψη τού ομιλητή, ο οποίος καλείται να επιλέξει ένα από τα τρία θέματα που τού δίνονται και να προετοιμάσει την παρουσίασή του εντός ενός λεπτού. Το αγώνισμα διεξάγεται σε δύο προκριματικούς γύρους, έναν ημιτελικό και τον τελικό γύρο.
Τα θέματα τού Αυθόρμητου Λόγου διατυπώνονται:
Για το Γυμνάσιο ως:
· λέξεις
· ολοκληρωμένες ή μισοτελειωμένες φράσεις
· παροιμίες ή αποφθέγματα ή γνωμικά
Για το Λύκειο ως:· λέξεις ή φράσεις που δηλώνουν αφηρημένες έννοιες
· φράσεις που περιγράφουν απρόβλεπτες καταστάσεις
· προτάσεις ή θέσεις, γνωμικά ή αποφθέγματα
ΠΡΟΤΡΕΠΤΙΚΟΣ ΛΟΓΟΣ
Ο Προτρεπτικός Λόγος αποτελεί προσχεδιασμένη ομιλία μέγιστης διάρκειας 6 λεπτών. Η ιδιαιτερότητά του συνίσταται στο ότι ο ομιλητής επιδιώκει να πείσει τους ακροατές του για τη θέση που υποστηρίζει και όχι απλώς να τους πληροφορήσει.
Το θέμα τού Προτρεπτικού Λόγου δίνεται 45 λεπτά πριν από την εκφώνηση τής ομιλίας και οι ομιλητές έχουν τη δυνατότητα να αποδεχθούν ή να απορρίψουν τη θέση που τους δίνεται.
Το αγώνισμα διεξάγεται σε έναν προκριματικό γύρο, έναν ημιτελικό και τον τελικό γύρο.
Τα θέματα τού Προτρεπτικού Λόγου αντλούνται από την επικαιρότητα και από την ύλη των σχολικών βιβλίων (κυρίως από τη Νεοελληνική Γλώσσα για το Γυμνάσιο και τους Θεματικούς Κύκλους για το Λύκειο).
ΝΟΗΜΑΤΙΚΗ ΑΝΑΓΝΩΣΗ
Στο αγώνισμα τής Νοηματικής Ανάγνωσης ο ομιλητής καλείται να αναγνώσει πεζό απόσπασμα από λογοτεχνικό βιβλίο ή δοκιμιακό κείμενο.
Ο ομιλητής καλείται, ανάλογα με το είδος τού κειμένου, να αποδώσει το ύφος και το νόημά του με ζωντανό και εκφραστικό τρόπο, αξιοποιώντας τη στίξη και δίνοντας έμφαση στην καθαρή άρθρωση, την ένταση και τη χροιά τής φωνής, την έκφραση τού προσώπου και την οπτική επαφή με το κοινό. Δεν πρόκειται όμως για θεατρική ερμηνεία.
Το αγώνισμα διεξάγεται σε έναν προκριματικό γύρο, έναν ημιτελικό και τον τελικό γύρο. Το κείμενο τού προκριματικού γύρου είναι προεπιλεγμένο από τον ομιλητή, ενώ τα κείμενα τού ημιτελικού και τού τελικού γύρου είναι άγνωστα και καλείται να τα προετοιμάσει εντός 30 λεπτών.
