Από τον «παππού» τού Τολστόι στις «ψυχές των γερόντων» τού Καβάφη...

Μια ξεχωριστή δράση έλαβε χώρα στην πάντα φιλόξενη βιβλιοθήκη των Αρσακείων-Τοσιτσείων Σχολείων Εκάλης, την Παρασκευή 29 Νοεμβρίου 2024. Οι μαθητές και οι μαθήτριες τού Α΄2 τμήματος τού Α΄ Αρσακείου-Τοσιτσείου Γυμνασίου Εκάλης, με την καθοδήγηση τού καθηγητή τους κ. Ιωάννη Σωτηρόπουλου, είχαν την ευκαιρία να συμμετάσχουν σε μια πρωτοβουλία που συνδύασε τη δύναμη τής λογοτεχνίας με την ενσυναίσθηση και την κοινωνική προσφορά. Με αφορμή το διήγημα τού Λέοντα Τολστόι «Ο παππούς και το εγγονάκι», καθώς και τα ποιήματα τού Κωνσταντίνου Καβάφη «Οι ψυχές των γερόντων» και «Ένας γέρος», προσεγγίσαμε με ευαισθησία τη θεματική των γηρατειών και τής αξίας τού σεβασμού προς τους ηλικιωμένους.

Μέσα από την ανάγνωση και ανάλυση τού διηγήματος τού Τολστόι, οι μαθητές ήρθαν σε επαφή με το διαχρονικό ζήτημα τής φροντίδας των ηλικιωμένων, αλλά και τη σημασία τής ενσυναίσθησης στις οικογενειακές σχέσεις. Η ιστορία τού μικρού εγγονού, που με την παιδική του αθωότητα έδωσε στους γονείς του ένα μάθημα ηθικής για τη συμπεριφορά τους απέναντι στον παππού, λειτούργησε ως αφορμή για να προβληματιστούμε σχετικά με τον τρόπο που αντιμετωπίζουμε τους μεγαλύτερους ανθρώπους γύρω μας.

Παράλληλα, τα ποιήματα τού Καβάφη άνοιξαν έναν νέο δρόμο σκέψης, καθώς η βαθιά υπαρξιακή αγωνία τής ποίησής του αγγίζει πανανθρώπινες θεματικές, όπως το γήρας, η φθορά τού χρόνου, η μνήμη και ο θάνατος. Μέσα από τους στίχους τού Αλεξανδρινού ποιητή ανακαλύψαμε τον εσωτερικό κόσμο των γερόντων: τη μοναξιά, τις αναμνήσεις, αλλά και τις αντιφάσεις τής ανθρώπινης ψυχής που παλεύει να βρει νόημα ακόμη και μέσα στη φθορά τού χρόνου. Οι «σαστισμένες κι αντιφατικές» ψυχές των γερόντων τού Καβάφη πασχίζουν να κρατηθούν στη ζωή ακόμη κι αν αυτή δεν μπορεί να τους προσφέρει τις ευδαιμονικές στιγμές τού παρελθόντος... Η συζήτηση κινήθηκε γύρω από την αξία τής ψυχικής δύναμης αλλά και τη σημασία τής κοινωνικής αποδοχής και τής αξιοπρέπειας. Τα φύλλα εργασίας που μοιράστηκαν στους μαθητές και τις μαθήτριες τού τμήματος έδωσαν τροφή για προβληματισμό και δημιουργικό αναστοχασμό στο πλαίσιο τής διακειμενικής αυτής ανάγνωσης τού Τολστόι και τού Καβάφη.

Η συζήτηση, όμως, δεν έμεινε στα όρια τής λογοτεχνίας. Με βάση τα διδάγματα των κειμένων, από τη θεωρία περάσαμε στην πράξη. Έτσι, αποφασίσαμε όλοι μαζί να συνεισφέρουμε, όπως μπορεί ο καθένας, ώστε να συγκεντρώσουμε χρήματα για τη Στέγη Γερόντων «Ο Λυτρωτής» - Ορθόδοξη Χριστιανική Αδελφότητα, στο πλαίσιο των φιλανθρωπικών δράσεων τού Σχολείου για την περίοδο των Χριστουγέννων, με σκοπό να στηρίξουμε ανθρώπους που έχουν ανάγκη τη φροντίδα και τη στοργή μας. Οι μαθητές έδειξαν την ευαισθησία και τη δημιουργικότητά τους. Η πρωτοβουλία αυτή δεν ήταν απλώς μια φιλανθρωπική κίνηση. Ήταν μια ευκαιρία για τους μαθητές μας να συνειδητοποιήσουν τη σημασία τού σεβασμού, τής προσφοράς και τής κοινωνικής ευθύνης. Η λογοτεχνία λειτούργησε, λοιπόν, ως γέφυρα που μας ένωσε με τους ανθρώπους τής τρίτης ηλικίας, προσφέροντάς μας μια μοναδική εμπειρία μάθησης και ενσυναίσθησης.

Ελπίζουμε ότι οι αξίες αυτές θα συνοδεύουν τους μαθητές μας σε όλη τους τη ζωή. Ευχαριστούμε θερμά όλους, όσοι συμμετείχαν και στήριξαν αυτή την προσπάθεια. Η συμβολή σας είναι πολύτιμη!