Το Α΄ Αρσάκειο Λύκειο Ψυχικού, στο πλαίσιο τής αντιμετώπισης τού φαινομένου τής σχολικής βίας, εκπονεί ειδικό πρόγραμμα δράσης το οποίο παραθέτουμε εδώ
Σε αυτό το φαινόμενο σίγουρα δεν υπάρχει θύμα και θύτης. Και οι δύο πλευρές είναι θύματα.
Ο όρος «εκφοβισμός» και «βία» στα σχολεία και ο όρος «θυματοποίηση» χρησιμοποιούνται ευρέως για την περιγραφή καταστάσεων στις οποίες ασκείται εσκεμμένη, συστηματική και κατ’ επανάληψη βία και επιθετική συμπεριφορά από μαθητές σε συμμαθητές τους με σκοπό την επιβολή, τη καταδυνάστευση και την πρόκληση ψυχικού και σωματικού πόνου.
Περιλαμβάνονται επίσης ο λεκτικός και ο ηλεκτρονικός εκφοβισμός με τη χρήση υβριστικών και απειλητικών εκφράσεων και μηνυμάτων. Αυτά αναγνωρίζονται ως κοινωνικά προβλήματα γιατί έχουν σοβαρότατες επιπτώσεις στην ψυχοσυναισθηματική ανάπτυξη τού παιδιού, αλλά και στη διαδικασία τής μάθησης.
Πόσο μεγάλο είναι όμως το πρόβλημα; Ποια είναι η αριθμητική αποτύπωση τής κατάστασης;
Πρόσφατες έρευνες επιβεβαιώνουν ότι 1 στους 3 μαθητές δευτεροβάθμιας εκπαίδευσης έχει πέσει θύμα εκφοβισμού και 1 στους 2 γίνεται μάρτυρας τέτοιου περιστατικού, δεδομένα που τοποθετούν την Ελλάδα στην 4η θέση μεταξύ των ευρωπαϊκών χωρών στις περιπτώσεις σχολικού εκφοβισμού. Ο σχολικός εκφοβισμός είναι σύμπτωμα βαθύτερων κοινωνικών προβλημάτων και δομικών ελλείψεων τής ελληνικής κοινωνίας και τού σχολείου.
Ποιοι παράγοντες συμβάλλουν στην εμφάνιση τέτοιων προβληματικών συμπεριφορών;
Οι παράγοντες κινδύνου εντοπίζονται:
Α) εντός τής οικογένειας (αυταρχικοί, τιμωρητικοί γονείς)
Β) εντός τού σχολείου (ανταγωνιστικότητα, έλλειψη συνεργασίας, έλλειψη ενθάρρυνσης και δημιουργικότητας και έλλειψη προγραμμάτων ψυχοκοινωνικής αγωγής)
Γ) ετνός τής ευρύτερης κοινωνίας (ανεργία, εγκληματικότητα, έλλειμμα επικοινωνίας, ανεπάρκεια αθλητικών χώρων και κοινωνικές νόρμες που ανέχονται ή ενθαρρύνουν τη βία).
Υπάρχουν λύσεις; Υπάρχουν μέτρα πρόληψης;
Η λύση τού προβλήματος βρίσκεται στη πρόληψη. Ενδεικτικά αναφέρουμε μια δέσμη μέτρων:
1. Σύσταση και εφαρμογή σχολικών κανονισμών
2. Καθιέρωση τακτικών συναντήσεων (καθηγητές, γονείς, μαθητές)
3. Ενίσχυση τού ομαδοσυνεργατικού πνεύματος
4. Προγραμματισμός ειδικών συζητήσεων και προγραμμάτων
5. Εμπλουτισμός τής ύλης με διδακτικές ενότητες σχετικά με τα δικαιώματα των παιδιών
6. Παροχή δυνατότητας σε κάθε σχολείο να αξιοποιεί εκπαιδευτικούς με ειδικές γνώσεις
7. Καθιέρωση τού θεσμού: «Καθηγητής εμπιστοσύνης»
8. Ενίσχυση μέτρων προστασίας στον περιβάλλοντα χώρου τού σχολείου.
Γι' αυτό οφείλουμε να απλώσουμε δίχτυ προστασίας και στο θύμα και στον θύτη. Οφείλουμε να δώσουμε στα παιδιά ένα σύγχρονο εκπαιδευτικό σύστημα ώστε να μεγαλώσουν ως αυτόνομοι, υπεύθυνοι, υγιείς πολίτες σε ένα κόσμο που αλλάζει με ιλιγγιώδη ταχύτητα.