Συμπληρώνονται φέτος 77 χρόνια από το χάραμα εκείνο της 28ης Οκτωβρίου του 1940.
Ακολουθώντας το δύσκολο δρόμο της μνήμης ανηφορίζουμε σήμερα προς εκείνο το έπος της ελευθερίας, προς εκείνο το έπος «της όμορφης αφροσύνης», επαληθεύοντας τον πόθο του λαού μας να ζήσει ειρηνικά, να ονειρευτεί και να πλάσει πολιτισμό. Σήμερα ανεβαίνουμε στο προσκύνημα των νεκρών που σιωπούν. Ο ασπασμός μας πηγαίνει προς τα χέρια που τσακίστηκαν, το προσκύνημα μας πηγαίνει προς τα πόδια που πελεκίστηκαν. Μέσα μας σηκώνεται ένα γνώριμο τραγούδι, ευγενικό και λυπητερό, ένας κόσμος από αισθήματα και πάθη. Σήμερα σκύβουμε προς τη συνείδηση μας, προς τις εθνικές μας ρίζες. Μέσα μας σείεται ένας λαός. Ένας λαός που δοκιμάστηκε «εν πυρί ως χρυσός εν χωνευτηρίω» και βρέθηκε γνήσιος.
Είναι ο λαός με τις φουστανέλες και με τα μακριά μαλλιά, ο μπαρουτοκαπνισμένος.
Είναι οι νησιώτες με τις μακριές βράκες που μελετούσαν τον ορίζοντα της Μεσογείου ακουμπισμένοι στην κουπαστή της κορβέτας τους ανάμεσα στα κανόνια και τα φορτία ειρήνης.
Είναι οι Φιλικοί με τα εμπορικά τους βιβλία, ο Ρήγας Φεραίος με τη μεγάλη φλογισμένη καρδιά, ο γέρο Κοραής με τα καλαμάρια του και τα χαρτιά του, ο Διονύσιος Σολωμός, ο μοναχικός περιπατητής του Ιονίου, περήφανος, ονειροπαρμένος με τα μαλλιά στον άνεμο και με το βλέμμα στο άπειρο των γαλανών ουρανών.
Είναι οι άνθρωποί μας, τα αδέρφια μας, οι φαντάροι του Κιλκίς και του Σκρα, οι Κρητικοί αγωνιστές, οι Μακεδονομάχοι, οι Δεσποτάδες, οι αρχιμανδρίτες και οι δημοδιδάσκαλοι.
Είναι οι γενεές των κοριτσιών που έκλαιγαν πίσω από τα κλειστά πατζούρια με τα πικρά δάκρυα της δουλείας.
Είναι οι ελεύθεροι κλέφτες, οι πειρατές της Μάνης, οι ταπεινοί ραγιάδες με την ακοίμητη πίστη, οι λυράρηδες που γυρνούσανε τα χωριά ιστορώντας τα πάθη του Ερωτόκριτου και της Αρετούσας, οι καλόγεροι με τα τουφέκια και με τα μοναστήρια που ήτανε πυριτιδαποθήκες.
Και ο Γέρος του Μωριά, επάνω στο άλογο, με την περικεφαλαία του και τα γιαταγάνια του και με τη φοβερή φωνή του που όριζε τις νίκες και τις σφαγές.
Είναι ο λαός των προσκυνητών στις άσπρες εξοχικές εκκλησίες μες στα κυπαρίσσια και τους ελαιώνες. Είναι ο ίδιος λαός, που γυρνούσε περιπαθής, με τις εικόνες, στα τείχη της πόλης και έψαλλε «τη Υπερμάχω».
Είναι η Ελλάδα, είναι το αίμα μας, το σώμα μας και το πνεύμα μας, το σπιτικό μας, οι αγάπες μας, οι τάφοι των πατέρων μας, η όμορφη πατρίδα.
Είναι η Ελλάδα που έκανε πόλεμο για την ελευθερία της και την τιμή της.
Γιατί η Ελλάδα των Μηδικών, η Ελλάδα της Πόλης, η Ελλάδα του ΄21, η Ελλάδα του ΄17, είναι μέσα στην Ελλάδα του ΄40….
Βέβαια οι μεγάλοι λαοί δεν εξαντλούνται ποτέ σε μεγαλείο.
Λαός δημιουργικός, όπως ο ελληνικός, δεν μπορεί να εξαντληθεί στην υπερήφανη άρνηση του κακού, έχει χρέος να προχωρήσει και στην υπερήφανη κατάφαση του αγαθού και μετά το μεγάλο ΟΧΙ, να πει το μεγάλο του ΝΑΙ.
Χρειαζόμαστε μια νέα θετική δημιουργική τοποθέτηση των συνειδήσεων. Ύστερα από τους «αμυνόμενους» απολογητές, χρειαζόμαστε τους δημιουργικούς «πατέρες». Έχουμε χρέος να ανανεωθούμε πνευματικά. Και αυτή την ανανέωση την περιμένουμε από εκείνους που στέκονται πάνω από τα πάθη, πάνω από πικρίες, πάνω από δημοκοπίες, πάνω από δειλίες, πάνω από όλα εκείνα που δεν έχουν καμία θέση μέσα στο ιερό τέμενος του πνεύματος.
Χρειάζεται μια τοποθέτηση σαν εκείνη του Σολωμού, όταν έκλεινε μέσα του όλα τα πανανθρώπινα ιδανικά, για να βρει το αληθινό νόημα της Ελλάδος: « Κλείσε μέσα στην ψυχή σου την Ελλάδα και θα αισθανθείς μέσα σου να λαχταρίζει κάθε είδος μεγαλείου».

Η Διευθύντρια
Ο Σύλλογος Διδασκόντων



Λεζάντα εικόνας
Προέλασις (1945, ελαιογραφία σε μουσαμά) - Πίνακας του Αλέξανδρου Αλεξανδράκη (1913-1968)