Δειγματική ανασκαφή

Κατά το σχολικό έτος 2022-2023 οι μαθητές των Α΄ και Β΄ τάξεων τού Β΄ Αρσακείου-Τοσιτσείου Γυμνασίου Εκάλης συμμετείχαν στο εκπαιδευτικό πρόγραμμα «Δειγματική ανασκαφή» στο Αρχαιολογικό και Περιβαλλοντικό Πάρκο των Αρσακείων-Τοσιτσείων Σχολείων Εκάλης.

Κατά τη διάρκεια τού προγράμματος αρχικά οι μαθητές ενημερώνονται για τη μεθοδολογία μιας ανασκαφής στον χώρο τού Εργαστηρίου Ιστορίας και Τέχνης των Αρσακείων-Τοσιτσείων Σχολείων Εκάλης. Ειδικότερα προβληματίζονται σχετικά με τα ακόλουθα ερωτήματα: Ποιος είναι ο ορισμός τής Αρχαιολογίας; Με τι ασχολείται και ποιος ο σκοπός της; Ποια είναι τα στάδια μιας αρχαιολογικής ανασκαφής; Τι συμβαίνει στα ευρήματα μετά την αποκάλυψή τους; Πώς εντάσσουμε τα αρχαιολογικά μνημεία στη ζωή μας σήμερα; Σε όλα αυτά τα ερωτήματα ανακαλύπτουν απαντήσεις μέσα από την παρουσίαση τής «Μεθοδολογίας μιας ανασκαφής». Μαθαίνουν ότι αντικείμενο τής Αρχαιολογίας είναι τα κατάλοιπα των ανθρώπων και σκοπός της είναι η κατανόηση και η ερμηνεία τους. Ο αρχαιολόγος πρέπει πρώτα να μελετήσει και να παρατηρήσει για να αποφασίσει πού θα ανασκάψει και μετά, με μεθοδικό τρόπο, να αποκαλύψει τα ευρήματά του. Στη συνέχεια θα τα μελετήσει, θα βγάλει τα συμπεράσματά του, τα οποία και θα δημοσιεύσει με σκοπό τη δημόσια συζήτηση. Ορισμένα από τα ευρήματα θα οδηγηθούν στους συντηρητές, συνήθως με σκοπό την ανάδειξή τους, και τα μνημεία θα αποκατασταθούν εν μέρει, μετά από σχετική μελέτη, ώστε να είναι πιο κατανοητά για τον επισκέπτη. Σύγχρονες εγκαταστάσεις θα συμπληρώσουν το τοπίο, με σκοπό την καλύτερη εξυπηρέτηση των επισκεπτών, χωρίς όμως να διαταράσσουν τον μνημειακό ορίζοντα.

Μετά την ενημέρωση για τη μεθοδολογία μιας ανασκαφής οι μαθητές συμμετέχουν σε δειγματική αρχαιολογική ανασκαφή.

Στα Αρσάκεια-Τοσίτσεια Εκάλης έχει δημιουργηθεί ένας ειδικά διαμορφωμένος χώρος στον οποίο εξειδικευμένοι τεχνίτες αναπαρέστησαν μέρος των θεμελίων τής οικίας C (4ος αι. π.Χ.), η οποία αποκαλύφθηκε στα δυτικά τού λόφου τού Αρείου Πάγου.

Οι μαθητές χωρίζονται σε ομάδες και χρησιμοποιώντας ειδικά ανασκαπτικά εργαλεία και τοπογραφικά όργανα αναλαμβάνουν να ανασκάψουν τους τομείς, σύμφωνα με τη μέθοδο που έμαθαν κατά την παρουσίαση. Κατά την ανασκαφή ανακαλύπτουν κινητά (αγγεία, νομίσματα, ειδώλια) και ακίνητα ευρήματα (θεμέλια κτηρίων). Εν συνεχεία παρατηρούν τα ευρήματά τους και καταγράφουν όλες τις παρατηρήσεις τους στα φυλλάδιά τους, όπως θα έκανε και ένας κανονικός αρχαιολόγος. Στο τέλος, μελετούν τις παρατηρήσεις τους, τις συνδυάζουν και εξάγουν τα συμπεράσματά τους, η κάθε ομάδα χωριστά για τον τομέα της, αλλά και συλλογικά για όλον τον χώρο.

Η ανασκαφική διαδικασία αποτελεί παράδειγμα πρωτογενούς έρευνας: αναζήτηση, ανακάλυψη, παρατήρηση και εξαγωγή συμπερασμάτων. Αυτός είναι και ο κύριος σκοπός τής "Δειγματικής ανασκαφής": να έρθουν οι μαθητές σε επαφή με τη διαδικασία τής έρευνας, να μάθουν τη σημασία της και να καταλάβουν τα στάδιά της, ώστε να μπορούν να τα εφαρμόσουν στο μέλλον, στο σχολικό, το ακαδημαϊκό ή το εργασιακό τους περιβάλλον.

Το πρόγραμμα υλοποιείται από την αρχαιολόγο κ. Ερασμία Παπαγεωργίου.

Περισσότερες πληροφορίες για το πρόγραμμα «Δειγματική ανασκαφή» εδώ.

Τάξη Α1