Γράφει η μαθήτρια Μελίνα Λαζάρου (Β΄2):

Σκοπός της ζωής είναι ο θάνατος ή… σκοπός του θανάτου είναι η ζωή; «Ζωή είναι η παράσταση που παίζουν οι πέντε θεατρίνοι του κορμιού μας», είχε πει κάποτε ο Καζαντζάκης. Άρα, αν τελικά τα πάντα εξαρτώνται από το πώς τα αντιλαμβάνεται κανείς με τις αισθήσεις του, η σχετικότητα που διακρίνει τα πάντα γύρω μας είναι δεδομένη και αυτό για μένα αποτελεί κάτι παραπάνω από αφόρμηση, για να γράψω αυτό το άρθρο…

Αυτή την έννοια της ρευστότητας, της σχετικότητας μπορούμε να την αντιληφθούμε ξεκάθαρα μέσα από την τέχνη. Ένα από τα πολλά παραδείγματα, που αποδεικνύουν πως όλα είναι θέμα προσέγγισης και οπτικής, είναι ο πίνακας του Μιλέ, ο οποίος απεικονίζει ένα γυναικείο πρόσωπο, γνωστό για την τραγικότητα που το χαρακτηρίζει, τη σαιξπηρική Οφηλία. Στον συγκεκριμένο πίνακα βλέπουμε την Οφηλία από το έργο «Άμλετ» του Σαίξπηρ, να κείτεται σε ένα ποτάμι περιμένοντας καρτερικά τον θάνατο. Ωστόσο, η ουσία του έργου αυτού, δεν στοχεύει στην επιφανειακή αμαύρωση της ζωής, στην οριστική πτώση στα έγκατα της αβεβαιότητας. Αν παρατηρήσουμε προσεκτικά τον πίνακα, πολλά είναι τα στοιχεία εκείνα, που υμνούν τη ζωή και πλέκουν ένα εγκώμιο στην αναγέννηση.

Δείτε τα έντονα χρώματα, που σαν έντονες εκρήξεις κατακλύζουν τα πάντα: το καταπράσινο χρώμα των φυτών που κρατούν συντροφιά στο ποτάμι, τα ροδοκόκκινα χείλη της ίδιας της Οφηλίας, από τα οποία κυλούν όμορφες μελωδίες, καθώς εκείνη τραγουδά, αλλά και ο συμβολισμός του ίδιου του ποταμού· η συνεχής, αέναη ροή του νερού, πάνω στο οποίο καθρεφτίζεται μία και μόνο έννοια: η άνοιξη. Η άνοιξη, συμβολίζει την άνθιση, την αναγέννηση, τη συντριβή του θανάτου. Αυτό το τέλος, δηλαδή, που μπορεί κάποιος να υποθέσει ότι περιμένει αυτή η γυναίκα μέσα στο ποτάμι, σηματοδοτεί και μια καινούργια αρχή, μια πρωτόγνωρη αναζωογόνηση, την αισιοδοξία! Έρχεται με τη σειρά του να συμβάλει στη συνέχιση του αέναου κύκλου της ζωής! Κάθε τέλος, μία νέα αρχή. Ίσως τελικά τα χρώματα του πίνακα, να είναι ικανά από μόνα τους να καταρρίψουν και να φωτίσουν το σκοτάδι που έπεται και η ζωντάνια αυτή να αναιρεί τον θάνατο. Ή μήπως όχι;

Τι θα πει «η ζωντάνια αναιρεί την έννοια του θανάτου»; Κι αν, τελικά, το σκοτάδι του θανάτου αναιρεί τη ζωντάνια; Μήπως κάθε αρχή σημαίνει ένα νέο τέλος; Το δίπολο της ζωής και του θανάτου, που δίνεται έντονα στον παραπάνω πίνακα, πιστεύω πως αποτελεί τρανή απόδειξη για την κατάρριψη μιας έννοιας ιδιαίτερα υποκειμενικής: της αντικειμενικότητας. Ίσως, τα πάντα γύρω μας να αποτελούν τελικά μια ψευδαίσθηση. Μια ψευδαίσθηση, που εμείς οι ίδιοι επιλέγουμε. Διαμορφώνουμε απόψεις, ιδέες, ιδανικά και κρίνουμε με βάση ό,τι αποτελεί αποκύημα της δικής μας -υποκειμενικής- οπτικής. Και αυτές τις θέσεις, ενίοτε την ορίζουμε ως θεμελιώδεις.

Μέσα, ωστόσο, σε αυτόν τον υποκειμενικό κόσμο, πάλι εμείς οι ίδιοι ορίζουμε την αντικειμενικότητα, γιατί αλλιώς η σκληρή αβεβαιότητα θα ακυρώσει κάθε πτυχή της ζωής μας. Η αντικειμενικότητα, έτσι, μας καθησυχάζει και καλύπτει όσα δεν θέλουμε να αισθανθούμε: την αμφιβολία, τον φόβο και την ανασφάλεια. Πώς, λοιπόν, να μην είναι όλα σχετικά; Ακόμα και αυτά που μόλις διαβάσατε…

Ευχαριστώ την καθηγήτρια Καλλιτεχνικών κ. Κυριακή Πρεβενιού για την πολύτιμη βοήθεια ως προς τις τεχνικές και τους συμβολισμούς τού ζωγράφου.

Σχολειά-ζω